تشخیص زودهنگام زردی نوزاد به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. ارزیابی بالینی از جمله این روش‌هاست که پزشک با مشاهده نوزاد و بررسی علائم زردی او مانند تغییر رنگ پوست و رنگ چشم، وضعیت عمومی کودک را تشخیص می‌دهد. سپس با اندازه‌گیری سطح بیلی‌روبین از طریق جهت‌گیری پوستی یا آزمایش خون انجام می‌شود تا میزان زردی ارزیابی شود.
آزمایش‌های تصویری مانند سونوگرافی کبد نیز ممکن است به پزشک کمک کند تا علت زردی را مشخص کند. همچنین، انجام آزمایش‌های فشار خون در عروق کبدی می‌تواند نشان دهنده انسداد بیلیار باشد. در برخی موارد، تجزیه‌وتحلیل مایع آمنیوسنتز نیز مفید است، زیرا زردی نوزاد ممکن است به عوامل مرتبط با بارداری برگردد. در کل، هرگونه تغییر رنگ پوست و چشم نوزاد باید به پزشک اطلاع داده شود، به خصوص اگر این تغییرات در 24 تا 48 ساعت اولیه پس از تولد رخ دهد.
زردی نوزاد چیست؟
زردی نوزادان به دلیل افزایش تولید بیلی‌روبین در بدن اتفاق می‌افتد. بیلی‌روبین یک پیگمانت زرد رنگ است که در اثر تجزیه گلبول‌های قرمز قدیمی در کبد تولید می‌شود. گلبول‌های قرمز نوزادان نسبت به بزرگسالان دوام کمتری دارند و سریع‌تر تجزیه می‌شوند. بیلی‌روبین از طریق خون به اندازه بالایی به کبد نوزاد می‌رسد و در صورتی که کبد نوزاد قادر به انحلال و اخراج این بیلی‌روبین نباشد، زردی نوزادی رخ می‌دهد.
نشانه‌ها و علائم زردی در نوزاد
تغییر رنگ پوست: پوست کودک زردتر از حد معمول می‌شود. این زردی معمولاً از سر شروع و در بدن پخش می‌شود.
تغییر رنگ چشم: سفیدی چشم کودک زردتر می‌شوند، که به عنوان “زردی چشم” شناخته می‌شود.
افزایش زردی در مناطق دیگر: علاوه بر پوست و چشم‌ها، ممکن است پوست زیر شکم، روی بازوها یا پاهای کودک نیز زرد شود.
علائم عمومی: کودک ممکن است بی حالی نشان دهد، بیمار به نظر بیاید و یا به سختی از خواب بیدار شود.
کاهش وزن: اگر کودک به میزان مناسبی وزن نگیرد یا وزن اش از روند عادی کاهش یابد، ممکن است این نشانه‌ای از زردی باشد.
گریه با صدای بلند: کودک ممکن است با صدای بلندتر و طولانی‌تری گریه کند، که می‌تواند یکی از علائم زردی باشد.
همچنین، در مواردی ممکن است دیگر علائم مرتبط با مشکلات کبدی نیز مشاهده شود، از جمله خستگی غیرعادی، تجمع مایع در شکم (اسیت‌ها)، خونریزی‌های ناشی از عدم عملکرد کبد و غیره. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، بهتر است که به پزشک مراجعه شود.
عوامل خطر زردی نوزادان
به نقد از سایت mayoclinic، عوامل متعددی می‌توانند خطر ابتلا به زردی نوزادان را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:
عوامل مربوط به نوزاد:
- تولد زودرس: نوزادان نارس به دلیل عدم تکامل کبد و سیستم گوارش، بیشتر در معرض خطر زردی قرار دارند.
- مشکلات تغذیه‌ای: نوزادانی که به دلیل مشکلات مکیدن یا سایر مشکلات، به اندازه کافی شیر مادر یا شیر خشک دریافت نمی‌کنند، ممکن است دچار زردی شوند.
- ناسازگاری خونی: در صورت ناسازگاری گروه خونی یا Rh مادر و نوزاد، ممکن است گلبول‌های قرمز خون نوزاد توسط سیستم ایمنی مادر تخریب شوند و این امر به افزایش سطح بیلی‌روبین و زردی منجر شود.
- خونریزی داخلی: خونریزی داخلی، مانند خونریزی زیر پوست سر (کفالوهماتوم) می‌تواند باعث افزایش سطح بیلی‌روبین و زردی شود.
- عفونت: عفونت‌های مختلف، مانند عفونت‌های باکتریایی یا ویروسیمی‌توانند باعث زردی شوند.
- اختلالات کبدی: نوزادانی که با مشکلات کبدی متولد می‌شوند، بیشتر در معرض خطر زردی قرار دارند.
عوامل مربوط به مادر:
- دیابت: مادران مبتلا به دیابت، به خصوص دیابت بارداری، بیشتر در معرض خطر بارداری با نوزادانی هستند که به زردی مبتلا می‌شوند.
- سابقه خانوادگی زردی: اگر سابقه خانوادگی زردی در نوزادان وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به زردی در نوزادان بعدی نیز بیشتر است.
تشخیص زودهنگام زردی نوزاد
یک روش ساده برای تشخیص زردی نوزاد یا یرقان در منزل این است که در یک اتاق با روشنایی مناسب، پای نوزاد خود را کمی فشار دهید. سپس پوست نوزاد را مشاهده کنید. اگر بعد از برداشتن فشار، رنگ زرد بر روی پوست مشاهده شود، این ممکن است نشانه‌ای از زردی باشد. در این صورت، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرید. این روش، به عنوان یک روش ساده و اولیه، می‌تواند به والدین کمک کند تا زودتر از وضعیت نوزاد خود آگاه شوند و در صورت لزوم، به مراجعه به پزشک مشاوره بگیرند.
استفاده از دستگاه زردی نوزاد یا نوردرمانی (فتوتراپی) به عنوان یکی از بهترین روش‌های درمان زردی نوزاد شناخته می‌شود. این روش شامل قرار دادن نوزاد تحت نور خاصی است که به کمک آن بیلی‌روبین از بدن نوزاد خارج می‌شود. دستگاه‌های زردی نوزاد با استفاده از نورهای خاصی با طول موج مشخص، بیلی‌روبین را به فرمی تبدیل می‌کنند که بدن نوزاد بتواند آن را به طور موثرتر دفع کند.
یک پاسخ
آزمایش‌های تصویری علت زردی را مشخص میکند؟