جرم گوش یا سرومن به ترشحات گوش می‌گویند که البته برای حفظ سلامتی، وجود آن نیز اهمیت دارد. اما در صورتی که میزان جرم گوش بیش از اندازه شود، سفت و ضخیم شده و روی شنوایی تاثیر می‌گذارد. متاسفانه این عارضه فقط مختص بزرگسالان نیست؛ بلکه ممکن است کودکان یا نوزادان را نیز درگیر نماید. در مطلب امروز قصد داریم راجع به مسئله جرم گوش در کودکان و نوزادان و درمان خانگی و طب سنتی صحبت کنیم. پس اگر می‌خواهید اطلاعاتی را در این خصوص به دست آورید، لطفاً ما را تا پایان مقاله همراهی بفرمایید.
علت ایجاد جرم گوش در کودکان چیست؟
در لاله میانی گوش و نرمه گوش مجرایی وجود دارد که با آن کانال بیرونی گفته می‌شود. در واقع جرم گوش در کانال میانی ترشح شده و به عنوان محافظی برای ورود گرد و غبار و حشرات به داخل گوش عمل می‌کند. در کودکان تازه به دنیا آمده نیز این مسئله به وجود خواهد آمد که ممکن است مشکلاتی را برای آنها به وجود آورد. ایجاد جرم گوش در کودکان به دلایل زیر است:
° فرو کردن انگشت در گوش کودک: جالب است بدانید یکی از دلایل زیاد شدن جرم گوش در نوزادان این است که معمولا با بروز این اتفاق والدین انگشت خود را در گوش کودک فرو کرده تا مجرا را پاکسازی کنند؛ اما باید بدانید که با انجام این کار ممکن است جرم گوش سفت‌تر و فشرده‌تر شده و به عقب رانده شود که این مسئله ممکن است در سلامتی و شنوایی گوش او مشکل ایجاد کند.
° استفاده سمعک: در برخی از مواقع استفاده طولانی مدت از سمعک، باعث زیاد شدن جرم گوش می‌شود؛ یعنی کودکان و نوزادانی که در ساعات طولانی از این وسیله استفاده می‌کنند، بیش از سایر همسالان خود در معرض جرم گوش قرار می‌گیرند؛ زیرا سمعک باعث مسدود شدن مجرای گوش شده و موجب می‌شود تا جرم گوش در یک جا جمع شود.
° استفاده از گوش پاک کن: یکی از روش‌ها برای پاک کردن جرم گوش استفاده از گوش پاک کن است که باید بدانید این شیوه کاملاً اشتباه بوده و باعث می‌شود جرم گوش به عمق کانال گوش نفوذ کرده و آن را تحریک می‌کند؛ پس خصوصاً برای کودکان و نوزادان به هیچ وجه از این روش استفاده نکنید.
آیا تجمع جرم گوش کودک نشانگر عفونت گوش است؟
با توجه به اینکه معمولاً عفونت در اثر التهاب قسمت میانی گوش و جمع شدن مایعات در پشت پرده گوش به وجود می‌آید، لذا می‌توان گفت که باکتری‌ها و سایر عوامل بیماری‌زا عامل اصلی عفونت گوش هستند. اغلب کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر دچار این مشکل می‌شوند؛ زیرا مجرای گوش آنها باریک بوده و باکتری‌ها به آسانی می‌توانند در آنجا جمع شوند و عفونت ایجاد کنند. اما چیزی را که با قطعیت می‌توانیم بگوییم این است که عفونت گوش به دلیل جمع شدن جرم گوش به وجود نمی‌آید؛ زیرا اصلی‌ترین عامل به وجود آورنده عفونت باکتری‌ها هستند. این مسئله را نیز در نظر داشته باشید که ممکن است کودکان به شکل مستقیم با عفونت گوش مواجه نشوند؛ بلکه در اثر مبتلا شدن به سرماخوردگی یا التهاب، گلو عفونت کند. در چنین شرایطی توصیه ما به والدین این است که با یک متخصص گوش و حلق و بینی مشورت نمایند.
علائم تجمع جرم گوش در کودکان چیست؟
داشتن اطلاعات در خصوص نشانه‌های جرم گوش در کودکان برای پدرها و مادرها ضروری است؛ زیرا با داشتن این اطلاعات اگر متوجه درد و ناراحتی فرزند خود شوند، بلافاصله می‌توانند موضوع را تشخیص داده و برای درمان اقدام کنند. اگر دیدید که کودک شما دستانش را به سمت گوشش می‌برد و بی‌قرار است و یا دائماً گوش خود را می‌کشد، احتمالاً با عفونت یا مشکل دیگری در گوشش مواجه شده است. از دیگر نشانه‌های وجود تجمع جرم در گوش یا عفونت در گوش این است که میزان شنوایی کودک کم می‌شود که از طریق راه‌های مختلفی قابل تشخیص است. ضمناً برای برخی از کودکان زیاد بودن میزان جرم گوش باعث می‌شود تا مقداری از آن از گوششان بیرون بریزد؛ لذا با مشاهده چنین نشانه‌ای به وجود مشکل پی خواهید برد. علائم دیگری مانند سرگیجه، بهانه‌گیری، سردرد و یا وزوز کردن گوش نیز از جمله نشانه‌های وجود جرم گوش در کودکان و نوزادان است. برای برطرف کردن این مشکل باید به پزشک مراجعه شود تا ایشان ضمن تشخیص مشکل، با دقت زیادی برای تخلیه جرم اقدام لازم را انجام دهد؛ به گونه‌ای که پرده گوش کودک آسیب نبیند.
راه تشخیص وجود جرم گوش در کودکان و نوزادان چیست؟
از طریق توجه به علائم بالینی می‌توان به بهترین شکل ممکن، تجمع جرم گوش در کودکان و نوزادان را تشخیص داد؛ لذا زمانی که والدین کودک را نزد پزشک می‌برند، ابتدا ایشان در رابطه با علائمی مانند بی‌قراری، درد و… سوال می‌کند. سپس کانال گوش کودک یا نوزاد را از نظر وجود چرک یا عفونت بررسی کرده و رنگ و غلظت جرم گوش را مورد توجه قرار می‌دهد. سپس برای درمان درد و بی‌قراری آنتی بیوتیک تجویز کرده و هر اقدامی را که برای خارج کردن عفونت لازم باشد، انجام می‌دهد.
درمان جرم گوش در کودکان چگونه انجام می‌شود؟
اگرچه جود جرم گوش ماده‌ای طبیعی است که جهت محافظت از بدن ترشح می‌شود، اما مقدار زیاد آن باعث ایجاد اختلال در شنوایی خواهد شد؛ پس باید آن را برطرف نمود تا مشکلی برای شنوایی کودکان ایجاد نکند.
درمان پزشکی تجمع جرم گوش در کودکان
شستشوی جرم گوش جزو یکی از راهکارهایی است که برای تخلیه جرم گوش استفاده می‌شود. البته با توجه به اینکه بافت گوش کودکان حساس‌تر است، پزشک برای تخلیه جرم از طریق شست و شو باید دقت و مهارت زیادی وجود داشته باشد؛ زیرا ممکن است در اثر بی‌دقتی، پرده گوش سوراخ شده و یک آسیب دائمی به فرد زده شود. از طرفی خارج کردن جرم گوش به وسیله اشیا نوک تیز نیز برای کودکان کار خطرناکی است. پس در چنین شرایطی به پزشکان مجرب و متخصص مراجعه کنید. برای افزایش اطلاعات خود در این زمینه می‌توانید نحوه شستشوی گوش کودکان را در اینترنت جستجو کرده و فیلم‌های مربوط به آن را ببینید. به جز درمان پزشکی از طریق شستشوی گوش، می‌توان با قطره‌های گوش نیز جرم را نرم کرده تا راحت‌تر خارج شود؛ به عنوان مثال قطره گلیسیرین فنیکه جزو قطره‌هایی است که ضمن داشتن خواص ضد میکروبی، باعث نرم‌تر شدن جرم گوش می‌شود.
درمان جرم گوش کودکان در طب سنتی
در طب سنتی نیز با راهکارهای مختلفی برای جرم‌گیری گوش کودکان مواجه هستیم. البته توصیه ما این است که در صورت تمایل به استفاده از راهکارهای ارائه شده در طب سنتی، موضوع را با پزشک در جریان بگذارید؛ زیرا گوش نوزادان و کودکان حساس است و در این زمینه باید حساس و سختگیر باشید.
تمیز کردن جرم گوش کودکان در طب سنتی با روغن‌های گیاهی
روغن‌های گیاهی یکی از بهترین گزینه‌ها و راهکارهای آسان در طب سنتی برای درمان جرم گوش می‌باشد؛ زیرا این روغن‌ها باعث می‌شود جرم گوش نرم شده و راحت‌تر از گوش خارج شود.
~ روغن زیتون برای تمیز کردن جرم گوش کودکان: توصیه متخصصان طب سنتی این است که جهت تخلیه راحت جرم گوش کودکان، چند قطره روغن زیتون را گرم کرده و داخل مجرای گوش کودک یا نوزاد خود بریزید. فقط مراقب باشید روغن زیاد داغ نباشد؛ چون باعث سوختن گوش کودک خواهد شد. پس از انجام این کار ۱۵ یا ۲۰ دقیقه صبر کنید، سپس سر کودک را به سمت دیگر چرخانده و با یک دستمال تمیز و به آرامی جرم‌های گوشی را که نرم شده است، خارج کنید. به هیچ وجه از گوش پاک کن برای انجام این کار استفاده نکنید؛ زیرا جرم‌ها را به عقب‌تر هدایت خواهد کرد و ممکن است عوارض بدی را به وجود آورد.
~ روغن بادام برای تمیز کردن جرم گوش کودکان: علاوه بر روغن زیتون، روغن بادام نیز در طب سنتی برای پاک کردن جرم گوش توصیه شده است. نحوه استفاده از روغن بادام نیز دقیقاً مانند روغن زیتون است و تاثیر خوبی خواهد گذاشت.
تمیز کردن جرم گوش در طب سنتی با جوش شیرین
جوش شیرین نیز جزو یکی از راهکارهای درمانی برای پاک کردن جرم گوش در طب سنتی می‌باشد. برای بهره‌گیری از این ماده ابتدا آن را با آب رقیق کرده و چند قطره از محلول را داخل مجرای گوش نوزاد یا کودک بریزید؛ بدین ترتیب جرم‌های گوش کاملاً حل شده و به راحتی از مجرای گوش به بیرون خارج می‌شود. ۱۰ یا ۱۵ دقیقه بعد از ریختن جوش شیرین به آرامی با یک دستمال تمیز جرم‌های گوش کودکتان را پاک کنید
درمان خانگی جرم گوش کودکان
روش‌های خانگی مختلفی نیز جهت درمان این عارضه و از بین بردن درد ناشی از آن وجود دارد که قدرت شنوایی کودکان را نیز بهبود می‌بخشد. فقط باید بدانید که درمان‌های خانگی معمولاً نیازمند صبر و حوصله زیادی است؛ زیرا فرایند آنها طولانی می‌باشد. مزیت بهره‌گیری از درمان‌های خانگی این است که هزینه پایینی داشته و اگر به طور صحیح استفاده شود، هیچ گونه عوارضی ندارد. در رابطه با درمان‌های خانگی می‌توانید از قبل با پزشک نیز مشورت کنید.
عوارض تجمع جرم گوش در کودکان چیست؟
بسیاری از والدین نگران مضرات و عارضه‌های مربوط به تجمع جرم گوشت هستند و می‌ترسند که این مسئله روی شنوایی کودکشان تاثیر منفی بگذارد. باید بگوییم که اگر جرم گوش درمان نشود و نسبت به آن بی‌توجهی گردد، ممکن است با گذشت زمان خطرناک شود و قدرت شنوایی کودک را کم کند. پس به محض دیدن نشانه‌های وجود جرم گوش، به پزشک مراجعه کرده و اقدامات لازم را جهت درمان به کار بگیرید تا جرم گوش هرچه زودتر تخلیه شود و روی شنوایی گوش فرزندتان تاثیر بدی نگذارد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
بعضی از پدر و مادرها به محض دیدن اولین نشانه‌های درد و ناراحتی سعی می‌کنند به کمک درمان‌های خانگی یا درمان‌های موجود در طب سنتی، جرم گوشت را از بین برده و مشکل را برطرف سازند. گرچه توصیه می‌شود این کار را نیز با مشورت پزشکان انجام دهید؛ اما اگر ضمن انجام و به کارگیری این راهکارها جرم گوش همچنان پابرجا بود و میزان التهاب و درد و خارش گوش فرزندتان کم نشد، هرچه سریعتر باید به پزشک مراجعه نمایید تا ایشان با توجه به علائم، نوع جرم گوش و میزان شدت آن را تشخیص داده و اقدامات لازم را جهت درمان انجام دهند.
سوالات متداول درباره تجمع جرم گوش در کودکان
۱_بعد از خارج کردن جرم گوش توسط پزشک لازم است برای کودک آنتی بیوتیک تجویز شود؟
اگر کودک به عفونت گوش مبتلا شده باشد و جرم گوشش خیلی زیاد باشد، احتمالاً پزشک پس از برداشتن جرم‌ها جهت از بین بردن عوامل عفونی، آنتی بیوتیک نیز تجویز خواهد کرد؛ بنابراین تجویز آنتی بیوتیک برای همه کودکان و نوزادان نیست، فقط مختص کودکانی است که این شرایط را دارند.
۲_کودکانی که سمعک استفاده می‌کنند برای جلوگیری از ابتلا به جرم گوش، چه اقداماتی باید انجام دهند؟
چنین کودکانی بیشتر از سایر کودکان در معرض جرم گوش قرار می‌گیرند؛ به همین دلیل باید حداقل هر سال برای بررسی وضعیت گوش خود به پزشک مراجعه کنند و بهتر است این کار را هر ۶ ماه یک بار انجام دهند.
۳_جرم گوش از چه موادی تشکیل شده است؟
معمولا جرم گوش از چربی‌های ترشح شده از غده‌های چربی گوش، ترشحات غدد سرومن و سلول‌های پوستی مرده تشکیل شده است که در کانال خارجی گوش جمع می‌شوند.
