یکی از مشکلات رایجی که معمولاً در روزهای پس از تولد غاز شده و تا ۱۲ ماهگی وجود دارد، پوست‌ریزی سر نوزاد است که ممکن است والدین را نگران کند. اما باید بگوییم که این مشکل خطر چندانی ندارد و میزان ماندگاری آن در نوزادان مختلف، متفاوت است. بیشتر مواقع این عارضه بدون مراجعه به پزشک و به صورت خود به خود حل می‌شود. در برخی از مواقع نیز که میزان شدت این مسئله زیاد است، باید به پزشک مراجعه شده و راه‌های درمانی عنوان می‌شود. در مقاله امروز ما تصمیم داریم راجع به علت پوست‌ریزی سر نوزاد و راه‌های درمانی آن صحبت کنیم. پس لطفاً ما را تا انتها همراهی بفرمایید.
پوسته شدن ملاج نوزاد چیست و چه علائمی دارد؟
پوست ریزی سر نوزاد که به آن کلاهک گهواره‌ای نیز گفته می‌شود، باعث ریخته شدن پوست سر شده و معمولا این پوسته‌ها شبیه شوره هستند که گاهی نیز به شکل فلس‌های ریزی می‌مانند. در برخی از نوزادان این مسئله ممکن است خیلی شدید بوده و توسط اطرافیان کاملاً قابل رویت باشد؛ اما در اکثر مواقع این مسئله مشکل مهمی محسوب نشده و امری طبیعی تلقی می‌گردد و والدین متوجه این موضوع می‌شوند که پس از گذشت مدت زمانی، به شکل خود به خودی برطرف خواهد شد. پس نگران نباشید؛ چون پوست‌ریزی سر نوزاد در اکثر مواقع بدون خطر است و منجر به ریزش و آسیب به پیاز مو نخواهد شد. اما این مسئله با علائم مختلفی مانند تورم، احساس ناراحتی و خارش برای نوزاد، التهاب و قرمزی پوست، ترشحات زرد رنگ و…همراه است که این علائم ممکن است قسمتی از سر یا در برخی از مواقع، بخشی از صورت را در بر بگیرد.
علل پوسته ریزی نوزادان
دلیل اصلی این موضوع امکان دارد مربوط به یک خشکی ساده پوست باشد یا برعکس. اگر این مسئله کمی پیچیده‌تر شده و با بیماری‌های پوستی همراه شده باشد، این مواقع نیز بروز این مسئله به دلیل حساسیت‌های فصلی است که به مرور زمان از بین می‌رود. در ادامه راجع به اصلی‌ترین دلایل بروز پوست ریزی نوزادان صحبت می‌کنیم.
_خشکی پوست سر نوزاد و پوسته ریزی: همانطور که گفتیم در اکثر مواقع این مشکل به دلیل پوست خشکی پوست سر نوزاد رخ می‌دهد؛ مثلاً اگر والدین سر نوزاد را با شامپوهای نامناسب بشویند یا سر را بیش از حد شست و شو دهند، این مسئله بروز و تشدید پیدا می‌کند. در چنین مواقعی معمولاً پوست ریزی با ملتهب شدن و خارش همراه نبوده و پس از گذشت چند هفته خود به خود برطرف می‌شود. والدین عزیز دقت داشته باشید که نسبت به نشانه‌های شدید این بیماری بی‌توجه نباشید؛ زیرا امکان دارد بیماری‌های دیگری نظیر اگزمای نوزادی به وجود بیاید. پس اگر احساس کردید علائم در حال تشدید است، به پزشک مراجعه نمایید.
_پوسته ریزی سر نوزاد به دلیل ابتلا به اگزمای نوزادی: اگزمای نوزادی یک بیماری پوستی است که ممکن است زمینه آلژیک یا ژنتیکی داشته باشد. این نوع بیماری انواع مختلفی دارد و اگر کودک به آن مبتلا شود دچار قرمزی پوست، التهاب، تورم، خارش و ترشحات مرطوب می‌شود. ضمناً مشکل اگزمای نوزادی علاوه بر پوست سر، در نواحی دیگر از بدن نیز دیده می‌شود؛ در چنین شرایطی اصلاً نباید نوزاد را در معرض بوی عطر و کرم‌های معطر و مواد شوینده قرار دهید، زیرا التهابات و تاول‌ها را بیشتر می‌کنند.
سایر عوامل بروز بیماری پوست ریزی سر نوزاد
علاوه بر دلایل فوق، عوامل دیگری هستند که باعث بروز این مسئله می‌شود که در قسمت زیر به مهمترین آنها اشاره می‌کنیم:
- در بعضی از مواقع کودک در ماه‌های آخر بارداری مادر، هورمون‌هایی را از وی دریافت می‌کند که منجر به تحریک زیاد غدد چربی می‌شود. البته این پوست ریزی پس از گذشت چند ماه ضمن تنظیم شدن هورمون‌ها، برطرف می‌شود.
- شرایط محیطی و آب و هوایی نظیر سرد بودن ساختمان یا خشک بودن هوا باعث بروز مشکل پوست‌ریزی سر نوزاد خواهد شد.
- قارچی به نام مخمر مالاسزیا وجود دارد که باعث پوست ریزی سر نوزاد شده و احتمال رشدش در پوست‌های چرب بالاتر است.
- ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن نوزاد نیز در زمره مواردی قرار می‌گیرد که باعث پوست ریزی سر نوزاد در حین جلوگیری از ورود عفونت به بدن نوزاد می‌شود.
روش‌های تشخیص و درمان پوست‌ریزی سر نوزاد
در صورتی که نشانه‌های وجود این مشکل را رویت کردید و این نشانه‌ها ادامه‌دار بودند بهتر است بلافاصله برای تشخیص علت بیماری و نوع آن به متخصص پوست و مو و زیبایی مراجعه نمایید تا ایشان ضمن تشخیص بیماری و بررسی شرایط نوزاد درمانی را تجویز کند در چنین شرایطی معمولاً پزشکان وجود هر علامت را نظیر زخم ترشح التهاب و غیره به دقت بررسی کرده و اگر ببینند علائم اولیه بسیار وخیم است ممکن است به گرفتن بیوپسی اقدام کنند اگر علائم خفیف تا متوسط بود روش‌های درمانی دیگری را توصیه می‌کنند.
نحوه درمان پوست‌ریزی سر نوزاد
بعضی از والدین هنگام مواجهه با این مسئله بلافاصله از روش‌های درمانی که توسط دیگران انجام می‌شود، استفاده می‌کنند. باید بدانید که چنین روش‌هایی ممکن است برای نوزاد شما شرایط را بدتر کند؛ به همین دلیل گفته می‌شود که در چنین شرایطی فقط به توصیه پزشک گوش دهید تا با بررسی کامل وضعیت نوزاد و شرایط فیزیکی وی، بهترین راه‌های درمانی را پیشنهاد کند. به موارد زیر توجه کنید:
° تجویز کرم‌های استروئیدی نظیر کرم هیدروکورتیزون یک درصد یا کرم‌هایی که حاوی این مواد باشند، برای درمان پوست ریزی نوزاد که عامل آن اگزما است مفید است.
° تجویز مواد شوینده مناسب و شامپوهای ملایم توسط پزشک، بسیار مفید می‌باشد.
° بعضی از مواقع پزشکان طبق شرایط نوزاد، سن او و نوع بیماری و علائمش ممکن است مصرف آنتی هیستامین را تجویز نمایند.
° برای نوزادانی که پوست سرشان خیلی خشک است، ممکن است پزشک تجویز ماساژ سر با روغن بچه را داشته باشد که این تجویز نیز قطعاً برای چنین نوزادانی مفید است.
زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
همانطور که گفتیم این مسئله معمولاً پس از گذشت چند هفته به شکل خود به خودی حل می‌شود. البته این در صورتی است که سطح بیماری ساده باشد؛ اگر بیماری پیشرفت داشته باشد و بیماری‌های دیگری نیز همراه پوست ریزی نوزاد شروع شود، ممکن است روی سرش زخم‌های عفونی تشکیل شده و گسترش پیدا کند که در چنین شرایطی نوزاد بی‌قرار، ناآرام و تب‌دار خواهد شد. توصیه می‌کنیم در این زمان بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید.
روش‌های جلوگیری از پوست ریزی سر نوزاد
دلایل پوست ریزی سر نوزادان خیلی زیاد است؛ به همین دلیل باید روش‌های جلوگیری مختلفی را برای آن به کار برد. اما چیزی که به نظر می‌رسد این است که می‌توانید با رعایت برخی از نکات، اقدامات پیشگیرانه و درمانی را در این زمینه داشته باشید. پس به نکات زیر توجه کنید:
-به هیچ وجه از شوینده‌های بی‌کیفیت و قوی برای نوزادان استفاده نکنید؛ چرا که مواد داخل این شوینده‌ها شرایط نوزاد را خیلی بدتر می‌کند.
-در صورتی که پس از تولد متوجه خشک بودن پوست نوزادتان شدید؛ بعد از استحمام، روزانه پوست سر و بدن او را با روغن‌های مناسبی چرب کنید.
-به هیچ وجه لباس‌های نوزادان و بزرگسالان را با یکدیگر نشویید؛ زیرا پوست نوزادان حساس و لطیف است و ممکن است دچار آلرژی یا حساسیت شود.
-به مادران عزیز توصیه می‌شود در دوران بارداری مراقب داروها و تغذیه خود باشند.
-سر نوزاد خود را به وسیله پارچه‌های زبر خشک نکنید؛ چرا که چنین پارچه‌هایی ضمن تشدید کردن وضعیت او، باعث کنده شدن دمل‌ها خواهند شد.
-در استفاده از مواد شوینده برای کودک خود توجه زیادی داشته باشید. شوینده‌های عطردار التهاب پوست را بیشتر می‌کنند؛ پس برای شستشوی بدن و لباس‌هایش از چنین مواردی استفاده نکنید.
پاسخ به سوالات متداول در مورد پوست‌ریزی سر نوزاد
می‌خواهیم به سه سوال پرتکرار که در این زمینه مطرح می‌شود، پاسخ دهیم؛ امیدواریم راهنمای شما در حل این مشکل باشد.
۱_آیا می‌توانم با دکتر پوست آنلاین، درباره پوست ریزی سر نوزاد مشورت کنم؟
در بعضی از مواقع به دلایل مختلف، مراجعه حضوری به پزشک برای برخی از والدین سخت است. اما خوشبختانه بستری فراهم شده است تا بتوانید از راهنمایی‌های پزشکان آنلاین استفاده کرده و از آنها مشاوره دریافت نمایید. در پاسخ به این سوال باید بگوییم که بله بیمارانی هستند که از مشاوره‌های آنلاین بهره گرفته و از نتیجه آن کاملاً رضایت دارند. پس می‌توانید ضمن مراجعه حضوری به پزشک معتبر در این زمینه، پزشک متخصص و مجربی را پیدا کرده که زمینه کاری مرتبط با بیماری نوزاد شما را داشته باشد، سپس یا به شکل تلفنی با ایشان ارتباط بگیرید یا سوال خود را مطرح کرده و منتظر پاسخ کارشناسان بمانید.
۲_درمان خانگی پوست ریزی سر نوزاد چیست؟
در صورتی که تصمیم دارید برای درمان پوست‌ریزی سر نوزاد یا اصطلاحاً کبره سر نوزاد، درمان‌های خانگی استفاده کنید. اما باید مراقب باشید که این درمان‌ها را زیر نظر پزشک انجام دهید؛ چرا که ممکن است برخی از درمان‌ها هیچ پشتوانه علمی نداشته باشد و باعث بدتر شدن شرایط فرزندتان گردد. ضمنا باید به موارد زیر توجه کنید:
° اگر پوست سر نوزادتان خشک است، آن را با روغن زیتون، روغن بادام یا روغن نارگیل چرب کنید.
° در صورتی که می‌خواهید پوسته‌های روی سر نوزاد را لایه برداری کنید؛ با یک برس نرم این کار را به آرامی انجام دهید تا از خراشیدن پوست سر جلوگیری شود.
° مقداری آلوئه‌ورای طبیعی را با ید نوزادی ترکیب کرده و ۲۰ دقیقه روی سر فرزندتان بگذارید. احتمالاً با انجام این کار شرایطش بهتر می‌شود.
۳_در زمان پوست ریزی سر نوزاد می‌توان از شامپو استفاده کرد؟
بعضی از والدین فکر می‌کنند تا زمانی که همه پوسته‌های سر نوزاد بهبود پیدا کند، به هیچ وجه نمی‌توانند برای شستشوی سرش از شامپو استفاده کنند. در حالی که این تفکر اشتباه است؛ زیرا در صورت عدم شست و شوی سر نوزاد با شامپوی مناسب، ممکن است شرایط او بدتر شود. پس لازم است در این زمینه با پزشک مشورت کرده تا یک شامپوی مناسب و ملایم را به پیشنهاد پزشک تهیه نموده و از آن برای فرزندتان استفاده کنید.
