در این مقاله میخوانیم
Toggleنکاتی که باید در بارداری رعایت کنید
دوران بارداری یکی از مهمترین دورانهای زندگی هر خانمی است که اتفاقات ایجاد شده در این دوران ممکن است حتی به طور دائمی روی سلامت مادر و نوزاد تاثیرگذار باشد. در صورتی که تصمیم به باردار شدن دارید، بهتر است راجع به همه مراحل و بهترین راهکارهای ممکن برای سپری کردن این دوران، اطلاعات لازم را داشته باشید. در مقاله امروز ما قصد داریم در رابطه با راهنمای کامل بارداری از تغذیه تا مشکلاتی که ممکن است پیش بیاید، صحبت کنیم. از شما عزیزان دعوت میکنیم تا انتهای مطلب نکاتی که باید در بارداری رعایت کنید همراه ما بمانید.
رابطه جنسی در بارداری
همه ما میدانیم که رابطه جنسی جزو تمایلات اجتناب ناپذیر بوده و امری کاملاً طبیعی است؛ حتی در دوران بارداری نیز داشتن تمایل به رابطه جنسی کاملاً طبیعی میباشد. از آنجایی که در دوران بارداری بدن خانمها به طرز شگفتانگیزی دچار تغییرات میشود، این تغییرات علاوه بر ظاهر خانمها روی عملکرد داخلی بدنشان و میزان ترشح هورمونهای آنها تاثیرگذار است. پس تمایلات جنسی خانمهای باردار نیز متحول شده و تحت تاثیر بارداری کاهش یا افزایش پیدا میکند. در این میان چنین تحولاتی علاوه بر تاثیر روی روحیه خانمها، بر همسر و شریک عاطفی آنها نیز تاثیر زیادی میگذارد. به طور کلی حاملگی به سه مرحله سه ماهه تقسیم بندی میشود که در هر کدام از این مراحل، خانم ویژگیهای منحصر به فردی را تجربه میکند.
~ سه ماهه نخست بارداری: در سه ماهه اول بارداری معمولاً خانمها با احساساتی نظیر تهوع، استفراغ، خستگی مفرط، دردناک شدن سینهها و… مواجه میشوند که این مسائل در کاهش میل جنسی آنها تاثیر میگذارد.
~ سه ماهه دوم بارداری: سه ماهه دوم دقیقاً زمانی است که میزان تهوع و خستگی خانمهای باردار به مراتب کاهش پیدا کرده و خانم انرژی از دست رفتهاش را باز مییابد. همچنین در طی این دوران میزان سقط جنین تا حد زیادی کم میشود. پس در سه ماهه دوم بارداری خانمها از نظر روحی و جسمی وضعیت مناسبتری نسبت به سه ماهه اول دارند؛ لذا میل جنسی آنها نیز به مراتب افزایش پیدا میکند.
~ سه ماهه نهایی بارداری: در این دوران به دلیل افزایش وزن خانمها مسائلی همچون درد لگن، کمردرد و تورم به وجود میآید که کاملاً طبیعیست. ضمناً با بزرگ شدن شکم و افزایش احساس نگرانی برای کودک متولد نشده، میل جنسی کاهش پیدا میکند. در سه ماهه آخر بارداری خانمها بیش از هر چیز به حمایت عاطفی همسر خود احتیاج دارند.
تغذیه در بارداری
این مسئله از بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا مادر علاوه بر تامین نیازهای جسمی خود، باید به شکلگیری بدن نوزاد و برآورده کردن نیازهای او نیز از طریق تغذیه مناسب کمک کند. پس مادران در دوران بارداری باید رژیمی سالم و سرشار از املاح معدنی و ویتامینها را داشته باشند. ضمناً یک خانم حامله باید حدود ۳۵۰ تا ۴۵۰ کالری بیشتر از یک فرد عادی مصرف کند. توصیه ما این است که در دوران بارداری تا حدی که ممکن است از خوردن چیپس و تنقلاتی این چنینی و نیز نوشابه و مواد حاوی قند پرهیز کنید؛ در عوض سعی کنید میزان مصرف غلات، پروتئینها، میوهها و سبزیجات تازه را افزایش دهید.
- خوردن پروتئین در بارداری: از آنجایی که خوردن مواد پروتئینی میتواند به شکل قابل توجهی به رشد بافتها و اندامهای بدن جنین کمک کند، پس میتوانیم بگوییم یکی از ضروریترین مواد لازم برای شکلگیری مغز جنین، پروتئین است. همچنین این ماده در رشد رحم و پستانهای مادر نیز تاثیرگذار میباشد. پس یک زن باردار باید در طول روز ۷۰ تا ۱۰۰ گرم پروتئین مصرف کند. پروتئین در منابعی مانند حبوبات، کره بادام زمینی، گوشت مرغ، گوشت قرمز و بدون چربی، ماهی، آجیل، پنیر و… وجود دارد.
- خوردن کلسیم در بارداری: یکی از اصلیترین موادی که برای رشد استخوانهای کودک ضروری است، کلسیم است که مصرف آن مایعات بدن را نیز تنظیم خواهد کرد. طبق پژوهشها یک خانم باردار روزانه باید ۱۰۰۰ میلیگرم کلسیم مصرف کند. منابع کلسیم غذاهای دریایی، شیر، ماست، پنیر و سبزیجاتی که برگهای تیره دارند، است.
- خوردن اسید فولیک در بارداری: مصرف اسید فولیک، میزان خطر ابتلا به نقص لوله عصبی را به طور قابل توجهی کاهش میدهد. از آنجایی که این عارضه نوعی نقص مادرزادی است که روی نخاع و مغز جنین تاثیر میگذارد، پس برای پیشگیری از بروز چنین اتفاقی بهتر است مادر روزانه به میزان ۶۰۰ تا ۸۰۰ میکروگرم اسید فولیک مصرف نماید. برای دریافت این ماده میتوانید از خوراکیهایی نظیر تخم مرغ، حبوبات خشک، آجیل، جگر، کره بادام زمینی و سبزیجاتی که برگ سبز تیره دارند، استفاده کنید.
- خوردن آهن در بارداری: آهن به همراه پتاسیم، سدیم و آب به افزایش جریان خون کمک شایانی میکند. این مسئله در بهبود وضعیت اکسیژن رسانی به جنین تاثیر مثبت دارد. یک خانم باردار در طول روز ۲۷ میلیگرم آهن باید مصرف کند که اگر همراه با ویتامین C آن را استفاده کند، افزایش جذب آهن بیشتر میشود. بهترین منابع تامین آهن شامل مواردی نظیر گوشت گاو یا مرغ بدون چربی، مرکبات، تخم مرغ، نان، غلات غنی شده و سبزیجات دارای برگهای سبز تیره و… هستند.
ناگفته نماند که در دوران بارداری ویتامینهای گروه B، نمک و کولین نیز برای خانمها ضروری است. ضمناً علاوه بر موارد فوق، بهتر است خانمها در طول روز حداقل ۸ لیوان آب بنوشند و این طبیعی است که به دست آوردن مقادیر کافی از املاح و ویتامینهای یاد شده از طریق مصرف مواد غذایی، کار نسبتاً سختی است.
استرس و ناراحتی در بارداری
افسردگی در دوران حاملگی موضوعی بسیار شایع است. طبق مطالعات صورت گرفته از هر ۱۰ خانم باردار، یک نفر به چنین مشکلی دچار خواهد شد که ضمن تحت تاثیر گذاشتن روی روابط خانوادگی، سلامت مادر و جنین را نیز تا حد زیادی تحت تاثیر منفی قرار میدهد. خوشبختانه افسردگی که ناشی از بارداری است، قابل کنترل و درمان پذیر بوده؛ لذا در صورت بروز این عارضه، بلافاصله با پزشکان و روانشناسان مجرب مشورت کرده تا رسیدگیهای لازم در این زمینه صورت گیرد و از میزان منفی افسردگی در دوران بارداری تا حد زیادی کاسته شود.
دلایل افسردگی در بارداری
تغییرات هورمونی ناشی از حاملگی جزو یکی از مهمترین عوامل ایجاد افسردگی در این مقطع از زندگی میباشد. تغییرات هورمونی به شکل چشمگیری روی عملکرد مغز خانمها تاثیر گذاشته و فرد را دچار افسردگی و استرس میکند. از طرفی نگرانیهای مادر برای سلامت جنین، شرایط پیچیده حاملگی، تغییرات شدید فیزیکی، تغییر در فعالیتها و شرایط زندگی چنین عارضهای را تشدید میکند.
نشانههای افسردگی در بارداری
از مهمترین علائم و نشانههای افسردگی در بارداری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-نداشتن تمرکز
-بیعلاقگی به انجام کارهای روزمره
-وسواس فکری
-ایجاد اختلال در تغذیه
-تداوم احساس اندوه و غم
-اختلال در خواب
-کاهش لذت از امور شادی بخش
-اضطراب و استرس
-اختلال در برقراری ارتباط موثر و ارزشمند با افراد دیگر
محرکهای افسردگی در بارداری
از اصلیترین محرکهای افسردگی در دوران حاملگی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
° درمان ناباروری
° رویارویی با عوامل استرسزای محیطی
° سابقه سقط جنین
° سوابق ژنتیکی
° داشتن سابقه و تجربیات ناخوشایند نظیر طلاق، خشونت، مرگ عزیزان یا…
عوارض افسردگی در بارداری
از عوارض شایع افسردگی در دوران بارداری را میتوان به مواردی نظیر زایمان زودرس، اختلالات روحی جنین، افزایش احتمال خودکشی و مختل شدن رشد فیزیکی و عصبی جنین اشاره کرد.
روشهای مقابله عارضه افسردگی در بارداری
بهترین روش برای درمان افسردگی در دوران حاملگی، مراجعه به متخصصان و پزشکان و انجام مشاوره میباشد. به علاوه میتوانید از طریق موارد زیر میزان افسردگی در بارداری را تا حد زیادی کم کنید:
_انجام بعضی از تمرینات ورزشی
_ماساژ
_انجام فعالیتهای هنری مورد علاقه که با وضعیت روحی و جسمی شما متناسب است.
_استراحت و خواب کافی
_انجام فعالیتهای سازنده و مثبت اجتماعی
ورزش در بارداری
با قطعیت به شما میگوییم که انجام ورزش در دوران حاملگی میتواند به شکل قابل توجهی از افسردگی بانوان بکاهد؛ زیرا با انجام فعالیتهای ورزشی، سطح کورتیزول کاهش پیدا کرده و میزان سطح هورمون سروتونین بالا میرود. از آنجایی که این هورمون نوعی انتقال دهنده عصبی است، بر روحیه فرد و ادراک عمومی او تاثیر مثبت خواهد گذاشت. کورتیزول نیز یکی از مهمترین گلوکوکورتیکوئیدهای در بدن انسانهاست که به نام هورمون استرس آن را میشناسند و وجودش برای بدن اثرات منفی را دارد؛ پس کاهش آن میتواند به طور چشمگیری از افسردگی بکاهد. البته به این نکته توجه داشته باشید که ورزشهای دوران بارداری باید تحت نظر پزشک متخصص و با مشورت ایشان صورت پذیرد.
فواید ورزش در بارداری
از اصلیترین فایدههای انجام حرکات ورزشی در دوران حاملگی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- بهبود مشکلاتی مانند درد لگن و درد کمر
- بهتر شدن وضعیت روحی خانمها
- کاهش احتمال ابتلا به دیابت بارداری
- کمک به کنترل کردن وزن
- کاهش احتمال مبتلا شدن به فشار خون در بارداری
ورزشهای مناسب بارداری
ورزشهایی که میتوان در دوران بارداری آنها را انجام داد شامل مواردی نظیر کگل، شنا، دوچرخه ثابت، پیادهروی و یوگای حاملگی میباشد. لازم به ذکر است که اکیداً توصیه میکنیم انجام هر حرکت ورزشی در دوران حاملگی باید تحت نظر پزشک صورت پذیرد؛ زیرا در غیر این صورت ممکن است اثر منفی بگذارد.
استراحت و خواب در دوران بارداری
خواب و استراحت کافی در دوران بارداری از اهمیت زیادی برخوردار است؛ زیرا نداشتن خواب کافی به طور چشمگیری روی فعالیتهای ذهنی و فیزیکی بدن تاثیر میگذارد. طبق پژوهشهای صورت گرفته، داشتن استراحت و خواب کافی در دوران بارداری فوایدی از قبیل کاهش میزان استرس، کنترل وزن، تنظیم فشار خون، تنظیم هورمونها و بهبود وضعیت خلق و خو را به همراه دارد. پس به خانمهای باردار توصیه میشود در طول شب حداقل ۸ ساعت و در طول روز نیز ۱ تا ۲ ساعت استراحت داشته باشند. ضمناً داشتن نظم در ساعتهای خواب و بیداری فوق العاده اهمیت دارد و روی کیفیت میزان استراحت و خواب تاثیرگذار است. پس اگر میتوانید سعی کنید شبها زود بخوابید و از خواب و استراحت در شب، به میزان کافی بهرهمند شوید. وضعیت مناسب خواب در دوران بارداری عبارت است از:
| خم کردن زانوها
| گذاشتن یک بالشت کوچک زیر شکم
| پرهیز از خوابیدن روی شکم یا به پشت
| قرار دادن یک بالش اضافی زیر سر برای بالا نگه داشتن سر و شانه
| خوابیدن به پهلو خصوصاً پهلوی چپ
| گذاشتن یک بالش بین پاها
ماساژ در دوران بارداری
انجام ماساژ در دوران بارداری بسیار مفید است؛ چرا که به بهبود وضعیت کلی بدن خانم کمک میکند، وضعیت خواب او را بهبود داده و از میزان دردها و گرفتگیهای عضلانی، درد کمر، درد لگن و… کم میکند. باید بدانید که ماساژ در برطرف کردن استرس نیز نقش مثبتی را ایفا میکند. اما برای پیشگیری از هرگونه خطر احتمالی در حین ماساژ به نکات زیر توجه کنید:
° اگر دچار استفراغ یا تهوع هستید، بهتر است ماساژ نگیرید.
° در صورتی که احتمال وجود سقط جنین یا وضع حمل زود هنگام به هر دلیلی، برایتان وجود دارد بهتر است ماساژ نگیرید.
° ماساژ در سه ماهه اول بارداری توصیه نمیشود. بهترین دوران برای ماساژ درمانی سه ماهه دوم بارداری است.
° اگر پزشک متخصص روی این مسئله تاکید داشتند، میتوانید از ماساژ برای سه ماهه نهایی کمک بگیرید.
° روی شکم دراز نکشید و به هیچ عنوان شکم را ماساژ ندهید.
° اطمینان حاصل کنید که فرد ماساژ دهنده همه نکات بهداشتی را رعایت میکند.
° از صندلیهای مخصوص ماساژ نباید استفاده کنید.
° سعی کنید از روغنهای معطر استفاده نکنید.
° در صورت داشتن هرگونه ناراحتی و درد، ماساژ را متوقف کنید.
° پس از ماساژ، کمی استراحت کنید و سپس بلند شوید؛ یعنی نباید پس از دریافت ماساژ، بلافاصله از جای خود بلند شوید.
° برای اطمینان بهتر در رابطه با ماساژ، با پزشک خود مشورت کنید.
انجام فعالیتهای سازنده مناسب با وضعیت روحی و جسمی
داشتن فعالیتهای مثبت و سازنده به طور چشمگیری میتواند روی کم شدن استرس و پیشگیری از افسردگی در دوران بارداری تاثیرگذار باشد. به عنوان مثال اگر در این دوران با دوستان و اعضای خانواده خود معاشرت داشته باشید و فعالیتهای حرفهای و شغلی خود را ادامه دهید، خیلی بهتر است. البته در نظر داشته باشید که همه فعالیتها باید با شرایط عمومی و توان فیزیکی شما مطابقت و سازگاری داشته باشد.
انجام فعالیتهای هنری مورد علاقه و مناسب با وضعیت روحی و جسمی
یکی از مواردی که میتواند به کاهش استرس و افسردگی در دوران بارداری کمک کند، انجام دادن فعالیتهای هنری مورد علاقه خانمهاست که تا حد زیادی به ارتقاء وضعیت روحی خانمها کمک میکند. به عنوان مثال نواختن موسیقی، انجام طراحی و نقاشی و موارد دیگری از این قبیل وجود دارند که همگی روی شرایط روحی خانم باردار تاثیر مثبت میگذارد.
رنگ کردن مو در بارداری
یکی از سوالاتی که برای خانمهای باردار پیش میآید که این است که آیا در دوران بارداری مجاز به رنگ کردن مو هستند یا خیر؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که در رابطه با این مورد، اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد؛ اما برخی از پژوهش نشان میدهند که مواد شیمیایی موجود در رنگها چنان سمی و خطرآفرین نیستند که بتوانند روی جنین تاثیر منفی بگذارند و در طول فرایند رنگ کردن مو، فقط مقدار کمی از این مواد جذب پوست خانمها میشود که به جنین صدمهای وارد نمیکند؛ اما ممکن است تنفس بخار ناشی از رنگ مو برای مادر ضرر داشته باشد. پس برای پیشگیری از بروز عوارض احتمالی بهتر از این نکات را رعایت نمایید:
-در سه ماهه اول بارداری از رنگ کردن موهای خود پرهیز کنید.
-رنگ را بیش از مدت زمان توصیه شده روی موهای خود نگذارید.
-سعی کنید موهای خود را در جایی رنگ کنید که جریان هوای مناسب و تهویه خوبی داشته باشد.
سوالات متداول درباره بارداری
نکات مهم در دوران بارداری
۱_در دوران حاملگی چه باید کرد؟
برای اینکه نوزادی سالم داشته باشید همه شرایط روحی، جسمی و اجتماعی مادر پیش از لقاح باید مورد بررسی قرار بگیرد:
-برنامهریزی برای قطع کردن روشهای پیشگیری
-ایمن سازی و واکسیناسیونی
-بررسی داروهای مصرفی
-غربالگری و درمان بیماریهای عفونی
-وزن سالم
- نکات حاملگی:
-کنترل بیماریهای مزمن شامل:
فشار خون، آسم، سل، بیماریهای جنسی، دیابت، تیروئید، اختلالات تشنجی، بیماریهای ژنتیکی، اختلالات روانی به خصوص افسردگی و اضطراب
-چاقی:
حدود ۳۰ درصد زنان اضافه وزن دارند که این مسئله باعث زایمان سخت و مشکلات دیگر شده و نیز احتمال دیابت بارداری را بالا میبرد. پس باید پیش از بارداری از طریق رژیم غذایی مناسب و انجام ورزش، وزن را کاهش داد. گرفتن رژیمهای غیر اصولی و افراطی باعث مشکلاتی نظیر ناباروری، لاغری مفرط، پوکی استخوان، مشکلات قاعدگی و… میشود.
-آزمایشات لازم:
برای تشخیص دیابت و تیروئید، تیتر آنتی بادی و کم خونی، ضد سرخجه و آنتی ژن هپاتیت. همچنین در افرادی که رابطههای پرخطر داشته، ایدز، سیفلیس و نیز پاپ اسمیر
نکاتی که در دوران بارداری باید رعایت شود:
-آموزش بهداشت فردی، روانی، جنسی
-بهداشت دندان و دهان و معاینات دندانپزشکی که در موارد نیاز، حین بارداری هم استفاده میشود.
-مصرف مکملها در صورت نیاز و بررسی آنها
-عدم مصرف الکل و دخانیات و مواد روانگردان
-بررسی سابقه نوزاد با نقص لوله عصبی و جلوگیری از آن با مصرف فولیک اسید با دوزهای بیشتر
-واکسیناسیونهای روتین مانند هپاتیت، اوریون، سرخک و آبله مرغان پیش از بارداری
قبل از حاملگی این نکات را باید رعایت کند؟
_داروها:
خانمهایی که جهت درمان آکنه، ترتینوئین مصرف میکنند، باید سه ماه پیش از بارداری آن را قطع کنند. همچنین در صورت داشتن آسم، کورتیکواستروئید خوراکی را در سه ماهه اول بارداری با نوع استنشاقی عوض نمایند. اگر آسم شدید است، میتوانند همان نوع خوراکی را مصرف کنند؛ زیرا عوارض آسم شدید به مراتب آسیب بیشتری از داروهای خوراکی به مادر و جنین میزند. اگر دیابت دارند، باید داروی انسولین را جایگزین نوع خوراکی نمایند. البته امروزه برخی از متخصصان متفورمین را در بارداری جایز میدانند. کسانی که فشار خون دارند، باید داروی اتونول را در دوران حاملگی قطع کرده و یا در صورت اجبار، آن را با دوز بسیار کمی مصرف کنند. افرادی که کم کاری تیروئید دارند، باید یدوفولیک را مصرف کرده و مصرف آن را نیز ادامه دهند. خانمهایی که ترمبوفیلی هستند، حتماً خود درمان کنند؛ چرا که این عارضه تاثیرات منفی روی بارداری میگذارد. بانوانی که دارای اختلالات تشنج هستند، حتماً درمان شوند و میزان مصرف اسید فولیک را افزایش دهند. فنیل کتونوری نیز باید با رژیم مناسبی کنترل گردد.
_معاینات بالینی:
~ پوست و بثورات جلدی
~ چشم از نظر زردی و کم خونی
~ غدد لنفاوی و تیروئید
~ سمع قلب و ریه
~ معاینه سینهها و درمان برخی از کیستهای احتمالی در سینه پیش از بارداری
~ آموزش ثبت کردن سیکلهای قاعدگی و استفاده از نرمافزارهای مربوط به همین موضوع و دانستن روز دقیق تخمک گذاری
~ بررسی کردن ناهنجاریهای اسکلتی خصوصا در ناحیه لگن
~ بررسی محل کار خانمها، اگر در معرض مواد آزمایشگری و شیمیایی هستند که در این صورت باید محل کار تغییر کند.
نکات مهم در بارداری
_پیادهروی: بهتر است روزی ۳۰ دقیقه این کار را انجام دهید. همچنین ورزشهای دوران بارداری و تکنیکهای تنفسی نیز مفید است.
_نحوه وزنگیری مادر باردار: به کلی در دوران بارداری ۸ کیلو افزایش وزن وجود دارد که این مسئله به دلیل وزن جنین، جفت و مایع آمنیوتیک و همچنین افزایش بافتهایی نظیر پلاسما، پستانها و رحم است. در صورتی که افزایش وزن مادر از این میزان کمتر باشد، از ذخیرههای پروتئین و چربی او استفاده خواهد شد.
_چاقی در بارداری: اگر مادر در دوران بارداری بیش از حد طبیعی چاق باشد، احتمال بیماریهایی نظیر فشار خون و دیابت افزایش پیدا کرده؛ در نتیجه میزان نقایص مادرزادی جنین بیشتر میشود و عواقبی نظیر شد غیر طبیعی جنین، مردهزایی، سقط خود به خودی و سختی زایمان را به همراه دارد. چاق بودن مادر چه از طریق ژنتیک و چه از طریق محیط، روی جنین تاثیر خواهد گذاشت و پس از زایمان نیز باعث مشکلاتی خواهد شد.
مشکلات شایع بارداری
- کم خونی: یکی از مشکلاتی که در دوران بارداری بسیار متداول است، کم خونی و کاهش میزان هموگلوبین در بدن است که برای جبران آن باید از منابع آهن زیادی استفاده کرد و با مشورت پزشک تغذیه مناسبی را داشت.
- یبوست: یکی دیگر از مشکلات دوران بارداری یبوست است که به دلیل فشار رحم روی رودهها و کند شدن حرکت آنها ایجاد میشود و درمان آن خوردن حداقل ۸ لیوان آب در روز، استفاده از غذاهای فیبردار، میوهها و سبزیجات تازه است. خوردن میوههای خشک نیز نظیر آلو خیلی مفید است.
- پیکا: برخی از مادران در این دوران به مصرف مواد غذایی که ارزش ندارند، تمایل پیدا میکنند. مانند خوردن خاک و… بروز این اتفاق به دلیل کمبود برخی از املاح نظیر آهن، زینک، کلسیم و پتاسیم است.
- سوزش سر دل: این مورد نیز جزو عوارضی است که معمولاً مادران باردار آن را تجربه کرده و برای درمان آن باید وعدههای غذایی را کم حجمتر نموده و تعداد آنها را زیاد نمایند. همچنین از مصرف نوشیدنیهای گازدار و کافئین پرهیز کرده و غذای چرب و تند را نخورید.
- تهوع و استفراغ: این عارضه در میان ۵۰ تا ۹۰ درصد خانمهای باردار دیده میشود و معمولاً بعد از گذشت ۲۰ هفتگی برطرف خواهد شد و دلیل آن تغییرات هورمونی و استعداد ژنتیکی است.