ضرورت پیشگیری از زردی نوزاد در بارداری

پیشگیری از زردی نوزاد در بارداری یکی از موضوعاتی است که باید به آن توجه فراوانی شود تا در صورت بروز آن پس از تولد نوزاد، عوارض و خطرات ناشی از آن به حداقل برسد. همانطور که می‌دانیم پیشگیری از بروز هر بیماری نسبت به درمان آن، آسان‌تر است. با توجه به اهمیت بیماری زردی نوزاد در این مقاله سعی داریم شما را با روش‌های پیشگیری از زردی نوزاد و اهمیت آن، بیش‌تر آشنا کنیم. در صورتی در حال حاضر در دوران بارداری به سر می‌برید؛ لطفا با ما همراه باشید.

 

اجاره دستگاه زردی نوزاد در کرج:قیمت+عملکرد+انواع و…

اهمیت پیشگیری از زردی نوزاد در بارداری

بررسی آمار نشان می‌دهد از هر 10 نوزاد تازه متولد شده، 6 نوزاد دچار زردی می‌شوند؛ از این رو پیشگیری از زردی نوزاد در دوران بارداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. پس از بروز زردی نوزاد و شروع علائم، تشخیص به موقع و درمان سریع مهم است؛ با این حال با رعایت یکسری اقدامات پیشگیرانه در این دوران، می‌توان عوارض ناشی از آن را در نوزاد کاهش داد. به خاطر داشته باشید آگاهی و آموزش مادران باردار در این باره، از اقدامات مهم جهت سلامت نوزاد در بدو تولد و روزهای پس از آن خواهد بود.

 

پیشنهاد می‌کنم این مطلب را مطالعه کنید: زردی نوزاد چیست و با چه علائمی بروز می‌کند؟

 

ارتباط بین زردی نوزاد و دوران بارداری

عوامل مختلفی در دوران بارداری می‌تواند موجب بروز زردی نوزاد پس از تولد شده و تاثیرگذار باشد؛ که در این بخش قصد معرفی آن‌ها را داریم. این عوامل عبارتند از:

• تفاوت Rh و گروه خونی مادر و نوزاد
• عفونت‌های مادر در دوران بارداری مانند: عفونت‌های ویروسی مانند هپاتیت B و C، تبخال، عفونت‌های انگلی، توکسوپلاسما، عفونت‌های تریکوموناس، سیتومگالوویروس و سیفلیس مادر می‌تواند منجر به افزایش بیلی روبین و بروز زردی نوزاد شود.
• مصرف داروهای خاص در دوران بارداری مانند: داروهای ضد التهاب استروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین و ایبوپروفن، برخی آنتی بیوتیک‌ها مانند سفتریاکسون و کلرومنفیکل، داروهای ضد اختلالات روانی مانند لیتیوم، داروهای ضد تشنج مانند فنی توئین، داروهای ضد ویروسی مانند الیتروویر و اتانازاویر
• اختلالات کبدی که می‌تواند ناشی از از عوامل مختلفی مانند التهاب، عفونت، سوءتغذیه، مصرف مواد مخدر یا الکل، عوامل ژنتیکی و غیره باشد.
• برخی بیماری‌های مرتبط با زردی که به صورت ارثی  به نوزادان انتقال داده شده و منجر به افزایش سطح بیلی‌روبین در بدن می‌شوند. برخی از آن‌ها عبارتند از: بیلی روبین هرز (Gilbert)، کریگلر – نجار (Crigler – Najjar)، نقص‌های غشایی گلبول‌های قرمز ارثی و گالاکتوزمی.
• سابقه‌ی زردی نوزاد در بارداری‌های قبلی مادر، به عنوان یکی از عوامل موثر در ابتلا به این بیماری است و احتمال بروز زردی نوزاد را افزایش می‌دهد. این موضوع می‌تواند نشان دهنده‌ی وجود عوامل بالقوه و پاتولوژیک در خون وی باشد.
• کمبود آهن، فشار خون بالا، دیابت بارداری، اختلالات تیروئیدی

 

جلوگیری از تولد زودهنگام جنین؛ اولین عامل موثر در پیشگیری از زردی نوزاد

اولین و مهم‌ترین اقدام برای پیشگیری از بروز زردی نوزاد در بارداری، جلوگیری از تولد زودهنگام او است. کبد نوزاد نارس در قیاس با نوزادان معمولی رشد کم‌تری دارد و این موضوع باعث می‌شود بیش از پیش نسبت به دفع بیلی روبین، ضعیف عمل کند.در ادامه با برخی ویژگی‌های نوزادان نارس و دلایل تولد زودتر از موعد آن‌ها آشنا می‌شویم؛ برخی از آن‌ها عبارتند از:

• نوزادان دوقلو یا چند قلو
• نوزادان دارای وزن کمتر از 2500 گرم
• نوزادان نارس که کمتر از 38 هفتگی به دنیا آمده باشند.
• نوزادان دارای بیماری خاص مثل فیبروز کیستیک یا کم کاری تیروئید

 

پیشنهاد می‌کنم این مطلب را مطالعه کنید: نقش بیلی روبین در زردی نوزاد

 

روش های پیشگیری از زردی نوزاد پیش از بارداری

در این قسمت می‌خواهیم به برخی از روش‌های پیشگیری از زردی نوزاد پیش از بارداری اشاره کنیم؛ چرا که این اقدامات در وهله‌ی اول به سلامت مادر کمک می‌کند و در نهایت شاهد بارداری کم خطر و آسان برای وی خواهیم بود. این موارد عبارتند از: 

• واکسیناسیون مناسب
• آزمایشات پیش از بارداری
• بررسی سلامت روحی و جسمی
• مصرف مکمل‌های آهن و فولیک اسید

علاوه بر این‌ها بهبود سلامت تغذیه مادر، کاهش استرس و پرهیز از مصرف  الکل و مواد مخدر از عوامل تاثیرگذاری است که می‌توان به آن اشاره کرد؛ همچنین مراجعه به مشاوره‌ی ژنتیکی برای شناسایی خطرات و بیماری‌های ژنتیکی ضروری می‌باشد. در واقع می‌توان گفت با رعایت موارد بالا و افزایش سلامت مادر قبل از اقدام به بارداری، بخش بزرگی از تامین سلامت نوزاد صورت می‌گیرد.

 

روش های پیشگیری از زردی نوزاد در بارداری

مهم‌ترین راهکار برای جلوگیری از زردی نوزاد در دوران بارداری، افزایش پاکسازی کبد و تصفیه‌ی خون مادر از مواد ناپاک و زائد است؛ این امر نه تنها موجب پیشگیری از زردی نوزاد می‌شود، بلکه به زیبایی جنین درون رحم مادر کمک می‌کند. در مجموع می‌توان گفت مراقبت‌های دوران بارداری ضرورت بالایی دارد و به  سلامتی مادر و جنین کمک می‌کند. در ادامه قصد داریم شما را با 8 روش پیشگیری از زردی نوزاد در طول دوران بارداری آشنا کنیم:

تغذیه ی مناسب

بعضا گفته می‌شود تغذیه‌ی مادر تاثیری در پیشگیری و یا بروز زردی در نوزاد ندارد و معتقدند صرفا گروه خونی ناسازگار بین مادر و نوزاد، علت بروز آن است. در مقابل برخی دیگر بر این باورند که تغذیه‌ی مادر نقشی موثر در احتمال بروز زردی و یا پیشگیری از آن در نوزاد دارد.

در مجموع افزایش کیفیت تغذیه‌ی مادر خصوصا در ماه‌های آخر بارداری و وجود یک روتین روزانه در برنامه‌ی غذایی ایشان، می‌تواند به سلامت نوزاد پس از تولد کمک کند. پروتئین و فیبر از عناصر غذایی هستند که توصیه می‌شود در تغذیه‌ی مادر گنجانده شود؛ همچنین قرار دادن مواد غذایی با طبع سرد، مانند شیر به همراه خرما در برنامه‌ی غذایی مادران در دوران شیردهی توصیه شده تا دوره‌ی درمان این بیماری در نوزادان کاهش پیدا کند. مصرف مواد غذایی و میوه‌های مفید حاوی آهن برای جلوگیری از کم خونی در دوران بارداری توسط پزشکان توصیه می‌شود.

 

پیشنهاد می‌کنم این مطلب را مطالعه کنید: تغذیه‌ی مادر در زمان زردی نوزاد 

 

مصرف مکمل‌ها و ویتامین‌های معدنی

از آنجایی که میوه‌ها و سبزیجات حاوی انواع ویتامین و مواد معدنی هستند؛ بنابراین مصرف آن‌ها در دوران بارداری برای جلوگیری از زردی نوزاد تاثیرگذار و مهم خواهد بود. ضمنا مصرف ویتامین‌هایی نظیر ویتامین D، K و بتاکاروتن فراموش نشود!

حفظ مایعات بدن

روزانه مصرف مایعات به میزان کافی مخصوصا آب به منظور حفظ هیدراسیون بدن و کبد سالم، ضروری است. کمبود مایعات بدن می‌‎تواند مادران باردار را به مشکلات کلیوی و اختلال در تغذیه‌ی کامل جنین دچار کند؛ بنابراین حفظ تعادل آن در این دوران بسیار حیاتی است. علاوه بر این مصرف چای سبز به دلیل داشتن آنتی اکسیدان فراوان توصیه می‌شود.

 

 

انجام حجامت در دوران بارداری

حجامت یکی از روش‌های پاکسازی و تصفیه‌ی خون محسوب می‌شود و بهتر است آن را بعد از ماه 4 ام و در 3 ماهه‌ی دوم حاملگی انجام دهید.در نظر داشته باشید باید قبل از هر اقدامی در این باره، حتما با پزشک خود مشورت کنید.

مصرف عرق کاسنی

یکی از مفیدترین و موثرترین درمان‌های طب سنتی برای پیشگیری از زردی نوزاد در دوران بارداری، مصرف عرق کاسنی است؛ چرا که با خواص خود، خون و کبد مادر را تصفیه می‌کند. مادران باردار سه هفته مانده به تولد نوزاد می‌توانند از عرق کاسنی (یک واحد کاسنی + دو واحد آب) استفاده کنند.

 

پیشنهاد می‌کنم این مطلب را مطالعه کنید: درمان زردی نوزاد با عرق کاسنی

 

انجام آزمایشات روتین خون

انجام مشاوره در رابطه با وضعیت سلامت جسمانی، انجام آزمایشات خون مادر به منظور کنترل بیلی روبین، میزان آنتی بادی‌های بدن مادر و بررسی روند سلامت جنین، از عوامل بسیار مهم و تاثیرگذار در پیشگیری از زردی نوزاد در بارداری است. در آزمایشات روتین خون، احتمال شکستگی سلول‌های خون و افزایش غلظت بیلی روبین تولید شده در بدن، آنالیز و بررسی می‌شود؛ بنابراین لازم است مراجعه‌ی منظم به پزشک به منظور چکاپ صورت بگیرد. پزشک متخصص در این معاینات از سلامت مادر و جنین اطمینان حاصل کرده و نکات لازم را یادآوری خواهد کرد؛ مطالب بیشتر در این باره، می‌توانید در Healthline بخوانید.

 

کنترل وزن

در دوران بارداری ضمن رعایت استراحت مادر، انجام فعالیت‌های ورزشی و بدنی مناسب مخصوصا در ماه‌های آخر حاملگی از موضوعات مهمی است که می‌توان به آن پرداخت. در این شرایط بسته به شرایط فیزیکی و جسمی مادر، پزشک متخصص می‌تواند برنامه‌ی غذایی و فعالیت‌های مناسب این دوران را در دستور کار ایشان قرار دهد.

روابط جنسی مبتنی بر بهداشت

یکی از بیماری‌های جنسی که کنترل آن در دوران بارداری مهم است، زگیل تناسلی می‌باشد؛ بنابراین در این دوران رعایت روابط جنسی مبتنی بر اصول بهداشتی بیش از پیش مهم است. این بیماری و یا سایر بیماری‌های جنسی، در صورت عدم کنترل و در شرایطی خاص می‌تواند امکان زایمان زودرس در مادران باردار را فراهم کند.

در آخر به خاطر داشته باشید عوامل و مراقبت‌های بالا می‌تواند موجب افزایش بهبود سلامتی مادر در دوران بارداری و کاهش خطرات مرتبط با این دوران شود و لازم است با مشورت پزشک متخصص، در خصوص رعایت آن‌ها همت ورزید.

عوامل خطرناک و غیرمجاز در دوران بارداری

در این بخش به معرفی عواملی می‌پردازیم که ممکن است تاثیرات مخربی بر سلامت مادر و جنین در دوران بارداری داشته باشد؛ لازم به ذکر است که  دوری از عوامل زیر، تاثیرات موثری در روند گذار آن‌ها در این دوران دارد. 

 

آلاینده‌های محیطی	مادران باردار، کودکان و سالمندان همواره از قرار گرفتن در معرض آلاینده‌های محیطی منع شده‌اند؛ چرا که آلاینده‌های زیست محیطی می‌تواند عوارض خطرناکی را در آن‌ها ایجاد کند و موجبات افزایش احتمال زایمان زودرس در آن‌ها را فراهم نماید.
رفتارهای ناسالم و پرخطر	در دوران بارداری حفظ آرامش و ثبات روحی از نکات مهم است؛ زیرا تنش، خشونت و نداشتن حمایت اجتماعی افزایش احتمال تولد زودهنگام جنین را به همراه دارد.
مکمل‌های ویتامینی بی رویه	مصرف بیش از حد ویتامین‌ها ضرر زیادی به سلامتی مادر و جنین وارد می‌کند. به خاطر داشته باشید دوز و مصرف مکمل‌های غذایی باید با مشورت پزشک باشد.
مصرف قهوه و کافئین	مصرف بی رویه‌ی قهوه و کافئین منجر به افزایش ضربان قلب و افزایش اضطراب فرد می‌شود؛ همچنین می‌تواند جذب آهن بدن را تحت تاثیر قرار داده و آن را کاهش دهد.
مصرف مواد غذایی ناسالم	لازم است مادران باردار در ماه‌های آخر حاملگی از مصرف ادویه‌های تند و حاوی فلفل که موجب تخریب سلول‌های کبد می‌شود؛ پرهیز کنند؛ همچنین مصرف ماهی با میزان جیوه‌ی بالا در این دوران ممنوع است چرا که موجب آسیب به مغز جنین خواهد شد. به خاطر داشته باشید مصرف فست فود، غذاهای داغ و پرچرب، تاثیرات منفی در سلامت نوزاد دارند.
مصرف سیگار، مواد مخدر و الکل	در این دوران همواره توصیه شده از استعمال دخانیات، سیگار، مواد مخدر و الکل خودداری شود؛ در غیر این صورت با افزایش احتمال تولد زودهنگام جنین روبرو خواهیم شد. الکل موجب آسیب جدید به نوزاد می‌شود و به عقب نشینی رشد وی منجر خواهد شد؛ همچنین لازم است از دود سیگار نیز دوری شود چرا که تاثیرات مشابه با استعمال آن را بر بدن دارد.
دمنوش‌ها و گیاهان آسیب رسان به جنین	مصرف محصولات گیاهی و دمنوش‌های غیرمجاز در دوران بارداری می‌تواند عوارض جبران ناپذیری همچون آسیب به نوزاد، سقط جنین و یا زایمان زودرس به همراه داشته باشد. مصرف گیاهانی چون سیاهدانه، روغن کرچک، برگ سنا، ریواس و دمنوش‌هایی مثل رازیانه، زغال اخته، گل گاو زبان، چای سکه‌ای، شیرین بیان، کندر، زعفران و گزنه در این دوران منع شده است. لطفا قبل از مصرف هر گونه داروی گیاهی در این دوران، با پزشک متخصص مشورت کنید.

تشخیص زردی نوزاد در بارداری

معاینات جسمی مادر، آزمایشات خون و سونوگرافی از کبد به صورت دوره‌ای، از روش‌های تشخیص زردی زودرس نوزاد در دوران بارداری شامل می‌باشد. آزمایشات خون مادر شامل اندازه‌گیری سطح بیلی روبین در خون و همچنین سایر پارامترهای خونی مرتبط با عملکرد کبد است. این روش به پزشکان کمک می‌کند تا در صورت نیاز به درمان سریع و مناسب برای زردی نوزاد در این دوران اقدام کنند؛ بنابراین طبق دستورات پزشک نسبت به مراجعه‌ی منظم به ایشان اقدام کنید.

جمع بندی

در این مقاله به بررسی روش‌ها و راهکارهای جلوگیری از زردی نوزاد در دوران بارداری پرداختیم؛ همچنین به عوامل خطرناک، غیرمجاز و لزوم دوری از آن‌ها اشاره کردیم. آگاهی مادران از موضوعات و اقدامات پیشگیرانه می‌تواند تاثیرات موثری در کاهش خطر زردی نوزاد داشته باشد. رعایت تغذیه‌ی مناسب خصوصا در ماه‌های آخر بارداری و داشتن روتین برنامه‌ی غذایی روزانه می‌تواند در سلامت نوزاد شما موثر باشد. در این دوران نظارت پزشک و تحت نظر وی بودن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ همچنین توصیه می‌شود پس از تولد نوزاد و قبل از ترخیص وی معاینات و آزمایشات تخصصی در رابطه با تشخیص زردی صورت گیرد.