علائم مربوط به آسیب مغزی نوزادان و کودکان از خفیف تا شدید متغیر است و شامل مواردی مانند اختلالات شناختی، تشنج، تاخیر در رشد و… می‌شود. بعضی از مواقع آسیب مغزی آنقدر خفیف است که اصلاً مورد توجه قرار نمی‌گیرد؛ اما در مواردی به محض تولد و رشد نوزاد، این مسئله شدیدتر و محسوس‌تر خواهد شد. امروز ما می‌خواهیم در رابطه با این موضوع صحبت کنیم که ضربه به سر نوزاد تا چه اندازه‌ای خطرناک است؟ پس اگر می‌خواهید در این خصوص اطلاعات مفیدی داشته باشید، لطفاً ما را تا پایان همراهی بفرمایید.
آسیب مغزی نوزاد چگونه اتفاق می‌افتد؟
ضربه مغزی برای نوزادان ممکن است به دلیل یک آسیب مغزی اکتسابی یا بروز حادثه‌ای ایجاد شود. در واقع زمانی که یک عامل از بیرون به سر ضربه بزند و فشاری به آن اعمال کند، آسیب مغزی رخ می‌دهد. البته این ضربه نیز ممکن است در هنگام زایمان و صدمات مربوط به زمان تولد رخ دهد؛ مثلاً اگر سر کودک در کانال زایمان گیر کند و پزشکان با ابزار پزشکی مانند فورسپس فشار زیادی را روی سر او اعمال کنند، این مشکل به وجود می‌آید. در مورد قبل از زایمان نیز می‌توانیم بگوییم نیمی از آسیب‌های مغزی به دلیل خفگی است و این مسئله زمانی ایجاد می‌شود که مغز نوزاد اکسیژن لازم را دریافت نمی‌کند. امکان دارد چنین شرایطی به دلیل بیماری در وجود مادر یا عوارض مربوط به جفت و بند ناف و یا هنگامی که سر نوزاد در کانال زایمان گیر کرده است، رخ دهد. در برخی از مواقع نیز اتفاقات پیش‌بینی نشده‌ای همچون تصادفات، باعث آسیب مغزی به نوزاد می‌شود. اما با این حال نمی‌توان برخی از حوادث قابل پیشگیری را که ممکن است ناشی از سهل انگاری تیم پزشکی باشد، انکار نمود. موارد این چنینی تاکنون به وجود آمده است و از جانب والدین طرح دعوا نسبت به کادر پزشکی انجام گرفته است. اگر پزشک به خوبی عوارض را تشخیص ندهد و عمل سزارین را به موقع انجام ندهد، آسیب‌های ناشی از تولد را می‌توان یک قصور پزشکی در نظر گرفت. موارد دیگری نظیر استفاده نادرست از ابزار فورسپس، عدم نظارت بر استرس جنین یا مادر و عدم تشخیص آن و… ازجمله سناریوهای احتمالی قصور کادر پزشکی هستند.
اقدامات بعد از ضربه به سر کودک
اگر پس از بروز چنین اتفاقی کودک هوشیار باشد و پاسخی دهد، احتمالاً میزان آسیب خفیف بوده و شما می‌توانید به کمک یک کمپرس سرد به مدت ۱۵ یا ۲۰ دقیقه میزان تورم را کاهش دهید.
علائم ضربه مغزی نوزاد تا چند ساعت مشخص می‌شود؟
معمولا نشانه‌های خطرناکی که پس از ضربه به سر نوزاد که ناشی از عوارض زایمان است، وجود دارد که بلافاصله و به سادگی قابل تشخیص نیستند؛ چرا که این علائم خفیف یا تاخیری می‌باشند. در مواردی که آسیب مغزی شدید است، احتمالاً نوزاد پس از تولد علائمی مانند موارد زیر را داشته باشد:
-ستون فقرات ناقص
-گریه زیاد
-تشنج
-سر یا جمجمه کوچک
-پیشانی بزرگ
-سفتی در گردن
-حرکت غیر طبیعی چشم
-ویژگی‌های غیرمعمول یا مخدوش صورت
-تحریک پذیری یا بی‌قراری
-مشکل در خوردن یا خوابیدن
ضربه به سر نوزاد چه عوارضی دارد؟
۱_علائم فیزیکی بعد ضربه به سر نوزاد: زمانی که آسیب مغزی به نوزاد شدیدتر شده باشد یا علائم رفتاری و فیزیکی فوری را ایجاد نکند، وجود دارد که والدین ا توجه به علائم و نشانه‌های بعدی متوجه شوند که کودکشان دچار آسیب مغزی شده است چنین نوزادی هر چقدر بزرگتر شود ممکن است عارضه‌هایی را نظیر اختلالات خواب یا حساسیت به نور داشته باشد امکان دارد اسپاسم عضلانی یا لرزش را از خود نشان داده و قسمت‌هایی از بدنش دچار فلجی شود شدید و مفرط نیست از جمله علائم آسیب‌های مغزی می‌باشد همانطور که کودک در حال رشد است ایجاد آسیب مغزی برای او تاخیر در رشد فیزیکی را به همراه دارد و امکان دارد در چنین شرایطی کودک به آرامی روی زمین خزیده یا بنشیند و بایستد و راه برود ممکن است برای تغذیه بدون کمک دچار مشکل شود هر چقدر بزرگتر می‌شود برای انجام کارهایی نظیر بستن بند کفش پوشیدن لباس و استفاده از لوازم نوشتاری مانند مداد و خودکار مشکل داشته باشد نقاط مختلف عطف فیزیکی و حرکتی با مسئله روبرو باشد
۲_علائم رشدی و شناختی: یکی دیگر از مشکلاتی که آسیب‌های مغزی در نوزاد به وجود می‌آورد، مربوط به مسائل رشدی و شناختی است و برای چنین کودکانی شاهد تاخیرهای رشد ذهنی عاطفی و رفتاری خواهیم بود. چنین کودکانی از نظر موقعیتی آشفته بوده و حساسیت بالایی به درد از خود نشان می‌دهند. زمانی که نوزاد در توسعه زبان و استفاده از کلمات و به خاطر سپردن بعضی از مسائل دچار مشکل باشند و زمانی که به مدرسه می‌رود و با سایر همسالان خود ارتباط برقرار می‌کند نیز ممکن است با چالش‌های رفتاری نظیر کنترل تکانه یا عمل کردن مواجه گردد که اینگونه موارد همگی حائز اهمیت هستند.
۳_علائم فلج مغزی: فلج مغزی جزو بیماری‌های شایع ناشی از آسیب مغزی در حین زایمان است که علائم آن نشان دهنده آسیب مغزی نوزاد در حین زایمان می‌باشد. شایع ترین نوع این بیماری فلج مغزی اسپاستیک است که نشانه‌هایی مانند اسپاسم یا لرزش عضلانی، عضلات فلج یا ضعیف، راه رفتن غیر طبیعی، ماهیچه‌های سفت و گرفته، مفاصلی نمی‌توانند تا آخر باز شوند و… را دارد. فلج مغزی نشانه‌های دیگری را نیز به همراه دارد که عبارت‌اند از:
تاخیر در رشد، تاخیر در رسیدن به نقاط عطف حرکتی، بی‌اختیاری ادرار و روده، مشکل در مهارت‌های حرکتی، سرازیر شدن آب دهان، هماهنگی ضعیف، تشنج، حرکات آهسته و انقباضی، کم شدن شنوایی و بینایی، مشکل در بلع و صحبت کردن، ناتوانی‌های یادگیری، حرکات نامتعادل پاها، شکل غیر طبیعی اندام‌ها فاصل و ماهیچه‌های سست و…
آیا ضربه به سر نوزاد خطرناک است؟
آسیب مغزی نشانه‌های مختلفی برای نوزادان دارد؛ ممکن است در برخی از کودکان پس گذشت ماه‌ها یا حتی سال‌ها ظاهر نشود و زمانی نیز مشخص شود که وضوح آن زیاد نباشد. در برخی دیگر نیز به محض ایجاد آسیب مغزی، نشانه‌ها بروز پیدا می‌کند. در صورتی که بلافاصله بعد از تولد نوزاد علائم آن را دیدید، باید فوراً به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کرده تا از روش‌های تصویربرداری نظیر سیتی اسکن، مشکل را به شکل دقیقی تشخیص دهد. در چنین شرایطی می‌توانند بفهمند که آیا ضربه به سر نوزاد آسیب زننده بوده یا نه. در صورتی که آسیب چندان مشخص نباشد، تشخیص آن نیز سخت‌تر است و تنها راهی که برای تشخیص آسیب مغزی وجود دارد، نظارت کامل بر علائم و نشانه‌های آن است. پس اگر پس از تولد نوزادتان احساس کردید که علائم آسیب مغزی در او وجود دارد، بلافاصله با دکتر مغز و اعصاب در این باره صحبت کنید. نقطه قابل توجه این است که برخی از والدین در حین مشاهده این مسئله با خودشان فکر می‌کنند که این نوعی قصور پزشکی بوده است یا خیر که توصیه می‌کنیم در چنین شرایطی در این باره با یک پزشک مشورت کرده و اگر نیاز بود، اقدامات قانونی لازم را انجام دهید.
علائم ضربه مغزی نوزاد تا چند ساعت مشخص می‌شود؟
زمانی که سر نوزاد ضربه می‌خورد، کاملاً طبیعی است که به دلیل درد و ترس گریه کند؛ اما نباید بیشتر از ۱۰ دقیقه طول بکشد.
آیا خواب آلودگی بعد از ضربه به سر نوزاد خطرناک است؟
اگر پس از بروز این اتفاق دیدید نوزادتان همچنان خوب به نظر می‌رسد، اشکالی ندارد اجازه دهید او بخوابد؛ اما اگر نوزاد به شکل غیر طبیعی خواب آلوده بود یا اینکه پس از بیدار شدن از خواب به نظر می‌رسید که کمی گیج و خواب آلوده‌تر است، باید آن را نزد پزشک برده تا ایشان نوزاد را معاینه کند.
