ممکن است گاهی والدین متوجه این موضوع شوند که کودکشان دچار علائمی نظیر خستگی، بی‌حالی، بی‌توجهی، خواب آلودگی و کاهش هوشیاری است. باید بدانید که چنین علائمی به دلیل چند ساعت کم خوابی رخ نمی‌دهد، بلکه اگر این علائم را چند بار دیدید ممکن است نشانه‌هایی از علائم لتارژی باشد. لتارژی خودش را در قالب تعداد زیادی از چنین رفتارهایی نشان خواهد داد. در برخی از کودکان با خستگی‌های مداوم خود را نشان داده و در برخی دیگر علائم شدیدتر می‌شود و باعث بی‌حرکتی آنها می‌گردد. متاسفانه کودکانی که درگیر عارضه لتارژی می‌شوند، به انجام فعالیت‌ها علاقه‌ای نشان نداده و شرایطی که قبلاً آنها را هیجان زده می‌کرد، دیگر به هیچ وجه برایشان جالب توجه نیست. کارشناسان و متخصصان معتقدند بروز لتارژی ممکن است ناشی از مبتلا شدن کودک به مشکلی ذهنی یا جسمی باشد؛ به همین دلیل اگر این وضعیت در کودکتان مشاهده شد و ادامه یافت، حتماً به پزشک اطفال مراجعه کرده و اطلاعات لازم را در این خصوص از ایشان دریافت نمایید. در این مقاله ما می‌خواهیم راجب به لتارژی صحبت کنیم و تلاش می‌کنیم تا در این خصوص اطلاعات خوبی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. پس لطفاً تا انتهای مقاله همراه ما بمانید.
علائم لتارژی در کودک و نوزاد
این مسئله در کودکان و نوزادان باعث بروز علائم زیر می‌شود:
_هوشیاری کودک هنگام فراخوانی او به شدت کاهش پیدا می‌کند و زمانی که نام او را صدا می‌زنید، واکنش خاصی را نشان نمی‌دهد.
_در چنین شرایطی کودک با مشکل در ایستادن حرکت کردن یا نشستن مواجه می‌شود.
_کودک شما برای مدت طولانی به یک فضا خیره می‌شود.
_یکی دیگر از علائم لتارژی عدم تمرکز کودک و بی‌توجهی وی می‌باشد.
_خواب آلودگی بیش از اندازه و بی‌حالی جزو علائم لتارژی می باشد.
_نداشتن انگیزه برای انجام کارهای روزمره و کاهش علاقه برای انجام دادن این فعالیت‌ها.
و…
از نظر پزشکان اگر علائم نام برده شده با نشانه‌های زیر همراه باشند، بلافاصله والدین موظف‌اند به اورژانس پزشکی مراجعه نمایند:
_کم شدن گریه‌های طبیعی نوزاد و خواب آلودگی غیر طبیعی او.
_ایجاد خراش پوستی.
_بالا رفتن درجه حرارت بدن تا حدود ۳۹ درجه سانتیگراد
_استفراغ‌های طولانی و شدید به مدت بیش از ۱۲ ساعت
_کاهش حجم ادرار
_گریه‌های بدون اشک
_علائم مربوط به کم آبی بدن نظیر خشکی دهان و…
شایان ذکر است که هرگونه تاخیری برای مراجعه به پزشک و اورژانس در چنین شرایطی خطرات و عواقب فوق العاده بدی را به همراه دارد و حتی ممکن است باعث خطر مرگ برای نوزاد گردد.
علل کاهش سطح هوشیاری در کودکان
بد نیست بدانید که لتارژی در بزرگسالان بیشتر به دلیل فشارهای بیش از حد زندگی و اضطراب و استرس طولانی مدت به وجود می‌آید. همچنین عواملی نظیر رژیم غذایی نامناسب، خواب ناکافی، مصرف مواد مخدر یا الکل و نداشتن فعالیت بدنی نیز این عامل را تشدید می‌کند. اما کودکان هیچ ارتباطی با چنین مسائلی ندارند و می‌توان نتیجه گرفت که در بیشتر موارد لتارژی در کودک نشانه مواردی از قبیل واکنش آلژیک، کم آبی، بوتولیسم، عفونت، بالا رفتن فشار داخل جمجمه و هیپوگلیسمی یا کاهش قند خون می‌باشد. پس نتیجه می‌گیریم که خواب زیاد نوزاد ممکن است خطرآفرین بوده و نشانگر بروز یک مشکل جسمی یا بیماری زمینه‌ای خاصی در بدن او باشد. از دیگر دلایل موثر در بروز این مسئله در نوزادان و کودکان می‌توان از موارد زیر نام برد:
▪ مشکلات خواب: خواب و بیدار شدن مکرر کودک و نوزاد در طول شب ممکن است به دلیل مسائل مختلفی مانند کابوس‌های شبانه، اضطراب، وقفه تنفسی، بزرگ شدن لوزه‌ها، آپنه خواب و… باشد که تاثیر بسیار زیادی در ابتلای کودک به لتارژی دارد؛ لذا چنین مسئله‌ای موجب می‌شود که کودک در طول روز احساس بی‌حالی داشته و دائماً خواب آلوده باشد؛ در نتیجه هوشیاری لازم را ندارد و از آنجایی که برای کودکان در حال رشد حداقل ۸ ساعت خواب ضروری است، این مسئله کودک را با مشکل مواجه می‌کند.
▪ سوء تغذیه: این موضوع دقیقاً زمانی اتفاق می‌افتد که بدن کودک شما مقادیر مناسبی از مواد مغذی پروتئین‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی را دریافت نکند؛ بنابراین توصیه ما به همه والدین این است که رژیم غذایی کودک خود را کنترل کنند و از این نظر اطمینان پیدا کنند که همه مواد مغذی به شکل کامل به بدن کودکشان خواهد رسید. کمبود هر ماده غذایی می‌تواند باعث ایجاد مشکلات جسمی و حتی روحی برای فرزندتان شده و در مرحله بعد او را به لتارژی مبتلا کند. پس در فواصل زمانی مناسب و مشخصی وعده‌های غذایی سالمی را به فرزند خود بدهید و به هیچ وجه به او اجازه ندهید تا وعده صبحانه را حذف نماید و به جای آن به میان وعده‌های ناسالم روی بیاورد. دقت داشته باشید که از ۶ ماهگی به بعد کودک باید مصرف غذاهای جامد را آغاز کند.
▪ کم خونی: اساساً امکان لتارژی در نوزاد و کودک را یکی از مهم‌ترین نشانه‌های کم خونی در نظر می‌گیرند. یعنی کاهش سطح هوشیاری کودکان می‌تواند به دلیل کم خونی باشد. به بیان بهتر از آنجایی که گلبول‌های قرمز خون موظف به رساندن اکسیژن به بخش‌های متفاوت بدن هستند، کمبود آنها منجر به کم خونی خواهد شد. از طرفی اگر بدن کودک با کمبود آهن مواجه باشد، احتمال بروز بیماری لتارژی به مراتب بیشتر می‌شود.
▪ افسردگی: این مورد به ندرت دیده می‌شود؛ زیرا تعداد بسیار کمی از کودکان هستند که دچار مشکل افسردگی می‌شوند. در حال افسردگی را نیز جزو یکی از مهم‌ترین دلایل بروز لتارژی در کودکان می‌شناسند. در واقع افسردگی حالتی است که فرد بی‌حال و بی‌انگیزه است و اگر این شرایط برای کودک به وجود بیاید، باعث می‌شود او تمایل علاقه‌ای برای انجام کارهای مختلف و جذاب و هیجانی نداشته باشد.
▪ اضطراب یا سایر مشکلات سلامت روان: زمانی که زندگی برای کودک به هر دلیلی سخت باشد، ممکن است چنین مسئله‌ای در قالب نشانه‌هایی نظیر بی‌حالی، خستگی، کم شدن تمرکز و… خود را نشان دهد؛ در نتیجه این علائم لتارژی در کودکان و نوزادان خواهد شد.
▪ مننژیت: این بیماری نوعی عفونت است که باعث می‌شود غشاهای مراقبت کننده از مغز و نخاع ملتهب گردند. در چنین شرایطی نوزاد با نشانه‌هایی مانند سردرد، خواب آلودگی، بی‌حالی و تب مواجه شده و فعالیت‌های بدنی نشان نمی‌دهد.
▪ تب: همه ما می‌دانیم که تب بالا جزو یکی از علائم نسبتا خطرناک در رابطه با بیماری‌های مختلف است که معمولاً عفونت‌های ویروسی باعث بالا رفتن تب می‌شوند. اما تب بالا نیز می‌تواند از علائم ایجاد لتارژی باشد، به گونه‌ای که در این شرایط کودک تمایل دارد فعالیت‌های بدنی خود را بسیار محدود کرده و فقط در رختخواب دراز بکشد.
▪ بیماری‌های مزمن مانند آسم: بیماری‌های مزمن نیز جزو عواملی هستند که اگر به خوبی و درستی کنترل نشوند، ممکن است سبب بروز علائم لتارژی در کودک گردند. مثلاً اگر کودکی به آسم مبتلا باشد، در اثر تنگی نفس مزمن همیشه بی‌حال و خسته می‌باشد.
▪ کم کاری تیروئید: کم کاری تیروئید زمانی اتفاق می‌افتد که غده تیروئید قادر به تولید تیروئید به اندازه کافی نیست؛ در نتیجه این مسئله تاثیر مستقیمی روی کاهش متابولیسم بدن گذاشته و کودک شما احساس خستگی و کمبود انرژی را دارد. هوشیاری او کاهش پیدا کرده و سوخت و ساز بدنش کند می‌شود که همه می‌تواند زمینه ساز بروز لتارژی باشد.
▪ بیماری‌های قلبی و سرطان: اگرچه احتمال بروز مسائلی مانند اختلالات قلبی و سرطان در کودکان خیلی کم است، اما ممکن است داشتن احساس خستگی و ایجاد علائم لتارژی یکی از علائم و نشانه‌های اولیه آنها باشد.
▪ عوارض جانبی مصرف داروها: بسیاری از داروها هستند که باعث کاهش هوشیاری کودکان و نوزادان شده و خواب آلودگی آنها را تشدید می‌کنند. به عنوان مثال برخی از داروهای ضد آلرژی و مسکن زمینه ساز بروز چنین مسئله‌ای هستند؛ لذا همانطور که بزرگسالان می‌توانند به دلایل مشخصی دچار خستگی مزمن گردند، کودکان نیز قادرند چنین وضعیتی را تجربه نمایند. البته باید بدانید که خستگی و بی‌حالی کودک ممکن است آنقدر زیاد باشد که برای انجام فعالیت‌های عادی نظیر مدرسه رفتن یا بازی با هم سن و سالان خود و ورزش کردن دچار مشکل شود.
پیشگیری از بروز لتارژی(خواب آلودگی) در کودک یا نوزاد
طبق تجربه می‌توانید با تنظیم روند خواب نوزاد و تغذیه بسیار مناسب ضمن تشخیص به موقع بیماری و درمان آن از بروز بیشتر لتارژی در کودکتان جلوگیری کنید؛ لذا توصیه می‌کنیم برای دریافت اطلاعات بیشتر و گرفتن دستورالعمل‌ها و نکات مراقبتی مربوطه به پزشک مراجعه کرده تا در این زمینه شما را یاری نمایند. زمانی که وقت معاینه نوزاد در رابطه با ابتلای او به لتارژی می‌رسد، تشخیص کمی سخت‌تر است. پس شما به عنوان والد موظفید ساعت خواب نوزاد را کاملاً کنترل کرده و اگر دیدید او مدت زمان بیشتری را در خواب می‌گذراند یا بعد از بیدار شدن نیز خسته به نظر می‌رسد و مشتاق بازی کردن با اسباب بازی‌های خود نیست، بهتر است فوراً پزشک را در جریان گذاشته و با ایشان مشورت کنید؛ چرا که ممکن است در چنین شرایطی نوزاد به اختلالات مختلفی مانند اختلال در عملکرد کلیه یا تیروئید، درگیری ذات الریه و مشکلات مشابه دچار شده باشد.
نحوه صحیح تشخیص لتارژی در کودک و نوزاد (کاهش سطح هوشیاری در کودکان)
_اگر شما ظرف چند روز گذشته شاهد خستگی، بی‌حالی و کمبود تمرکز و کاهش هوشیاری نوزاد خود بوده‌اید، بلافاصله با پزشک متخصص قرار ملاقات بگذارید تا ایشان بتوانند اقدامات زیر را انجام دهند. تاریخچه فوق العاده دقیقی از خستگی‌ها و نشانه‌های مرتبط با آن تهیه کرده و در رابطه با هر چیزی که در زندگی کودکتان می‌گذرد، از جمله عادت‌های مربوط به خواب و عوامل مربوط به اضطراب و استرس وی و… از شما سوال کند، معاینه دقیق فیزیکی را برای فرزند شما انجام دهد تا روند رشد و وزن گیری او را ارزیابی کرده و خطر ایجاد ناهنجاری‌های فیزیکی را به شکل کاملی بررسی نماید.
_هر آزمایشی را که امکان دارد برای کودک شما مورد نیاز باشد را انجام داده که نوع آزمایش بستگی به معاینه فیزیکی نوزاد توسط پزشک و علائم کودک دارد. به عنوان مثال آزمایش‌هایی نظیر آزمایش ادرار، آزمایش خون و یا حتی انجام عکسبرداری با اشعه ایکس و یا ام آر آی و…
_باید تصمیم بگیرد که آیا مراجعه نوزاد به روانشناس و سایر متخصصان سلامت برای او مفید است یا خیر و در رابطه با این مسئله تصمیمات لازم را بگیرد. اگر سطح هوشیاری در فرزندتان یا لتارژی، از بیماری‌های روانی و جسمی منشا گرفته باشد، با درمان به موقع آن می‌توانید از بروز عوارض و مشکلات بعدی جلوگیری کنید.
لتارژی در کودکان و درمان
در صورتی که شما با پزشک اطفال تماس گرفته و به ایشان بگویید که فرزندتان بی‌حال یا اصطلاحا لتارژیک است، به شما گفته می‌شود که بلافاصله او را به مطب بیاورید تا وضعیتش از نظر پزشکی مورد بررسی دقیق قرار گرفته و اگر وضعیتش اورژانسی بود، اقدامات لازم طرف کردن مشکل انجام شود. وضعیت اورژانسی این است که کودک شما به سختی از خواب بیدار شده و از نظر هوشیاری چار مشکل شده است و خیلی بی‌حال است. در واقع روش درمان لتارژی متفاوت بوده و به نوع خواب آلودگی کودک بستگی دارد و نمی‌توان یک نسخه درمانی یکسان را برای کودکان مختلف عنوان نمود. در صورتی که لتارژی به تغذیه نامناسب و اختلالات خواب کودک مرتبط باشد، روند درمانی او چندان سخت نیست؛ اما اگر این مسئله ناشی از بیماری‌های روانی یا جسمی باشد، امکان دارد فرایند درمان طولانی باشد. توجه داشته باشید که پزشکان و متخصصان مغز و اعصاب و اطفال نهایت همکاری را با شما می‌کنند تا بسته به وضعیت فرزندتان و سابقه پزشکی او و ترجیحات شما، بهترین مسیر درمانی برای او تعیین گردد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که نوزاد خسته و بد اخلاق به نظر برسد، زیاد جای نگرانی نیست و در این شرایط ممکن است لتارژی با تغذیه نامناسب و وضعیت خوابش مرتبط باشد. اما اگر دیدید که کودکتان واقعاً و خیلی سخت از خواب بیدار می‌شود، زمان آن رسیده که به پزشک مراجعه کنید. اگر تغییرات ناگهانی در سطح هوشیاری و تنفسی فرزندتان مشاهده کردید، حتی یک لحظه در مراجعه او به پزشک درنگ نکنید؛ چرا که چنین علائمی اورژانسی بوده به درمان فوری نیاز دارد. این علائم با ابتلا به مشکلات متابولیک بیماری‌های قلبی و عفونت‌ها بروز پیدا می‌کنند. اگر به هر دلیلی امکان مراجعه حضوری فوری به پزشک را ندارید، می‌توانید از خدمات پزشکان اطفال آنلاین استفاده نمایید و ضمن مطرح کردن مشکلاتتان، مشاوره‌های لازم را دریافت کنید. اما توصیه ما این است که به صورت حضوری نیز حتماً به پزشک مراجعه کنید.
پاسخ به سوالات متداول در زمینه لتارژی در کودک و نوزاد
در این قسمت می‌توانید پاسخ تعداد زیادی از سوالات و ابهامات ذهنی خود را پیدا کنید:
۱_دلیل بروز لتارژی در کودک و نوزاد چیست؟
علت بروز چنین مشکلی جسمی بوده و در موارد محدودتری نیز می‌تواند ناشی از مشکلات مربوط به سلامت روحی روانی نوزاد نظیر افسردگی و اضطراب باشد. اما چیزی که در این میان اهمیت دارد، این است که سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا علت زمینه‌های علائم لتارژی برطرف گردد.
۲_آیا خواب زیاد نوزاد خطرناک است؟
بله از آنجایی که این نشانه جزو نشانه‌های بروز لتارژی است، خواب زیاد می‌تواند نمایانگر مشکلاتی نظیر کاهش هوشیاری بوده و موجب مواردی مانند عفونت، کم کاری تیروئید، کاهش قند خون و… باشد. پس ادامه چنین روندی ممکن است سبب آسیب‌های مغزی به نوزاد شود.
۳_جهت تشخیص دلیل اصلی لتارژی در کودکان و نوزادان باید به چه متخصصی مراجعه کنیم؟
توصیه می‌کنیم ابتدا به پزشک اطفال مراجعه کرده و اگر لازم شد به فوق تخصص مغز و اعصاب نوزادان و کودکان مراجعه نمایید.
