این مسئله نوعی آسیب مغزی جدی است که البته به ندرت به وجود می‌آید. زمانی که میزان بیلی روبین در خون نوزاد بیش از اندازه بالا رود، عارضه کرن ایکتروس می‌آید. بیلی روبین ماده‌ای است که از شکست گلبول‌های قرمز در کبد به وجود آمده و به دلیل اینکه بدن نوزاد قادر به دفع آن نیست، باعث بیماری زردی می‌شود؛ به همین دلیل است که بیشتر نوزادان پس از تولد با مشکل زردی مواجه می‌شوند. اما عارضه کرن ایکتروس ضمن اینکه بسیار کمیاب‌تر از زردی است، شدیدتر و حادتر بوده و سبب ایجاد آسیب مغزی جدی برای نوزاد خواهد شد. از این رو بلافاصله باید اقدامات لازم را جهت درمان و بین بردن این مشکل انجام دهید. هنگام بروز عوارض اولیه کرن ایکتروس پزشک را در جریان گذاشته تا روند درمان آغاز شود. در مقاله امروز ما می‌خواهیم راجع به این بیماری و راه‌های جلوگیری از آن صحبت کنیم. پس لطفاً ما را تا پایان همراهی بفرمایید.
علائم اولیه کرن ایکتروس نوزاد در اثر زردی شدید
همانطور که گفتیم زردی جزو بیماری‌هایی است که تعداد زیادی از نوزادان در روزهای اولیه تولد با آن مواجه می‌شوند و نشانه‌هایی مانند زرد شدن پوست و زردی سفیده چشم را به همراه دارد و از آنجایی که کرن ایکتروس یک عارضه بسیار حادتر و شدیدتر از زردی است، علائمی شبیه آن دارد؛ اما این علائم بسیار حادتر هستند که عبارت‌اند از:
-بی‌حالی
-گریه‌های شدید
-کم شدن اشتها و کاهش تغذیه
-خواب آلودگی بیش از اندازه
-حرکات غیر قابل کنترل
-قوس کمر و پاها به سمت عقب
-حرکات غیر عادی چشم‌ها
-اسپاسم عضلانی
-تشنج
-عدم واکنش
-کم بودن تعداد دفع
در صورتی که چنین علائمی را مشاهده کردید، بلافاصله با متخصص مغز و اعصاب صحبت کرده تا ایشان پیشنهادات لازم را برای جلوگیری از بدتر شدن وضعیت نوزاد و درمان آن عنوان کند.
علت ایجاد کرن ایکتروس چیست؟
همانطور که گفتیم این عارضه به دلیل بالا رفتن میزان سطح بیلی روبین در خون نوزادان به وجود می‌آید. بیلی روبین نیز هنگامی که گلبول‌های قرمز تجزیه می‌شوند، حاصل می‌گردد. در واقع باید کبد بتواند این ماده را دفع کند و از آنجایی که کبد نوزاد هنوز به رشد و تکامل خوبی نرسیده است، نمی‌تواند با سرعتی مناسب این ماده را تجزیه نماید؛ لذا مقداری از آن در خونش باقی مانده و باعث ایجاد زردی می‌شود. در صورتی که بیلی روبین خیلی زیاد باشد، در مغز تجمع کرده و باعث ایجاد بیماری کرن ایکتروس می‌شود. متخصصان دلایل مختلفی را برای تجمع بیلی روبین عنوان کرده‌اند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم سازگاری گروه خونی مادر و نوزاد: در صورتی که گروه خونی نوزاد و مادر تفاوت داشته باشد، در RH آنها ناسازگاری ایجاد می‌شود. در چنین شرایطی وقتی که از طریق جفت، گلبول‌های قرمز بدن نوزاد وارد جریان خون مادر شوند، مادر این گلبول‌ها را به عنوان یک بیگانه تشخیص می‌دهد و برای دفاع از خود آنتی بادی تولید می‌کند که این آنتی بادی‌ها طریق جفت به بدن کودک وارد می‌شود و باعث از بین رفتن گلبول‌های قرمز خون او می‌گردد که همین مسئله منجر به تولید بیلی روبین در بدن نوزاد و در شرایط حادتر، بروز عارضه کرن ایکتروس می‌گردد.
- سندروم کلیگر نجار: این مسئله بیشتر ارثی است و زمانی به وجود می‌آید که در بدن کودک آنزیم‌های مورد نیاز جهت تجزیه بیلی روبین وجود نداشته باشد؛ در نتیجه میزان این ماده در خون نوزاد افزایش پیدا خواهد کرد.
- استفاده از سولفاداروها: سولفاداروها یا سولفا نامیدها میزان خطر مبتلا شدن کودک به کرن ایکتروس را بالا می‌برند؛ زیرا زمانی که از طریق جریان خون، بیلی روبین به همراه پروتئین آلبومین به کبد نوزاد می‌رسد، سولفا نامیدها آلبومین و بیلی روبین از یکدیگر جدا کرده و روند تجزیه بیلی روبین را مختل می‌کنند.
خطر ابتلا به کرن ایکتروس در نوزادان
تا اینجا متوجه شدیم که علت ایجاد این بیماری چیست، اکنون وقت آن فرا رسیده که راجع به این موضوع صحبت کنیم که چنین عارضه‌ای بیشتر کدام نوزادان را تهدید می‌کند؟
° کودکان نارس: در صورتی که نوزاد پیش از هفته سی و هفتم به دنیا بیاید؛ به دلیل عدم رشد کافی کبد، عملکرد قابل قبول و موثری جهت تجزیه بیلی روبین نخواهد داشت و خطر بروز این عارضه برایش بیشتر می‌شود.
° کودکان کم اشتها: بیلی روبین از طریق مدفوع دفع خواهد شد؛ لذا اگر کودک به اندازه کافی اشتها نداشته باشد و غذا نخورد، برای دفع بیلی روبین با مشکل مواجه خواهد شد.
° کودکان مادرانی با داشتن گروه خونی o یا RH منفی: نوزادانی که مادرشان گروه خونی O دارند و یا RH خون مادر منفی است، در بیشتر مواقع با سطح بالای بیلی روبین در خون متولد خواهند شد؛ زیرا وجود این موارد در خون مادر باعث ایجاد چنین مسئله‌ای می‌شود.
° موارد ارثی: در صورتی که برادر یا خواهر نوزادی با مشکل کرن ایکتروس متولد شده باشند و یا دچار زردی شدید بوده‌اند، بروز این بیماری برای نوزاد نیز بالا رفته و خطرش او را تهدید می‌کند.
تشخیص کرن ایکتروس در نوزادان
تشخیص دادن قطعی این بیماری باید توسط پزشکان متخصص و مغز و اعصاب انجام شود. جهت انجام این کار از روش‌های مختلفی بهره گرفته می‌شود؛ به عنوان مثال نورسنج یکی از روش‌هایی است که با آن میزان بیلی روبین زیر جلدی در ناحیه سر نوزاد را مشخص می‌کنند که اگر این مقدار بالا باشد، تست خون بیلی روبین تجویز می‌شود.
عوارض ناشی از کرن ایکتروس نوزادی
اگر این مشکل به موقع تشخیص داده نشود، طبیعتاً درمان آن به تعویق خواهد افتاد؛ در نتیجه مشکلاتی را به وجود می‌آورد که بعضی از آنها عبارت‌اند از:
_ایجاد اختلال در هماهنگی حرکات
_فلج مغزی آتوئید
_مختل شدن حرکات چشم
_لکه‌دار شدن دندان‌های شیری
_ناتوانی ذهنی و اختلال در حرف زدن
_کاهش شنوایی و یا از دست دادن آن
_عدم تونوس ماهیچه و گرفتگی آن
پیشگیری از کرن ایکتروس نوزاد
اگرچه برای درمان قطعی این مشکل در حال حاضر راه حلی وجود ندارد؛ اما جهت کاهش ریسک مبتلا شدن به کرن ایکتروس می‌توان کارهایی را انجام داد. اولین راه بررسی کردن RH خون پدر و مادر است. در صورتی که RH خون پدر مثبت و RH خون مادر منفی باشد، احتمالاً خون فرزند نیز دارای RH مثبت شده و در چنین شرایطی بین خون او و مادرش ناسازگاری به وجود می‌آید. در این شرایط پزشک با تزریق آمپول رگام در دوران بارداری به مادر، میزان احتمال مبتلا شدن کودک به زردی و ایکتروس را کم می‌کند. راهکار دوم برای پیشگیری از به وجود آمدن چنین مسئله‌ای، داشتن رژیم غذایی و تغذیه مناسب است؛ یعنی مادران در دوران بارداری باید از مصرف غذاهایی که به کبد آسیب می‌زنند، به شدت پرهیز کنند.
درمان کرن ایکتروس
اکنون که با این بیماری آشنا شدید، بد نیست راجع به روش درمان آن نیز اطلاعاتی داشته باشید. قطعاً روش‌های درمانی باید به گونه‌ای باشند تا مقدار بیلی روبین موجود در خون نوزاد کم شود و از صدمات مغزی و عوارض آن پیشگیری گردد. بیشتر نوزادانی که درگیر این مشکل هستند، با نور درمانی بهتر می‌شوند؛ زیرا با انجام این کار به سرعت بیلی روبین در بدن خون نوزادان تجزیه شده و از طریق مدفوع دفع می‌گردد. در صورتی که پزشک تشخیص دهد میزان بیلی روبین در خون خیلی زیاد است، خون نوزاد را با خونی مشابه جایگزین خواهد کرد. مادران عزیزی که فرزندشان به چنین مشکلی دچار است، سعی کنند بیشتر شیر خودشان به نوزاد بدهند؛ زیرا شیر مادر نیز یکی از درمان‌های کرن ایکتروس محسوب می‌شود. جهت کسب اطلاعات بیشتری در این زمینه، می‌توانید با پزشک مشورت نمایید.
جمع بندی
کرن ایکتروس جزو مشکلات نادر در نوزادان است و علت ایجاد آن میزان بالای بیلی روبین در خون نوزاد است. این ماده پس از، از بین رفتن گلبول‌های قرمز قدیمی ایجاد شده و به دلیل اینکه توسط کبد تجزیه و دفع نمی‌شود، در خون باقی می‌ماند و در صورت بالا بودن میزان این ماده، بیماری کرن ایکتروس ایجاد خواهد شد. زرد شدن سفیدی چشم و زردی پوست جزو اولین علائم کرن ایکتروس محسوب شده که در صورت مشاهده آن، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. این بیماری در صورت حاد شدن باعث به وجود آمدن مشکلات مغزی می‌شود و می‌توانید با مراجعه به موقع و تشخیص این بیماری، اقدامات لازم را برای جلوگیری از پیشرفت و درمان آن انجام دهید.
سوالات متداول کرن ایکتروس
۱_علائم اولیه کرن ایکتروس چیست؟
زرد شدن رنگ پوست و ناحیه سفیدی چشم، کاهش اشتها، بی‌حالی و خواب آلودگی بیش از حد، کاهش تغذیه و دفع کم، حرکات غیر عادی چشم‌ها و… از جمله علائم و نشانه‌های بیماری کرن ایکتروس هستند.
۲_کرن ایکتروس نوزادی چه عوارضی دارد؟
این بیماری باعث ایجاد اختلال در حرکات چشم و از دست دادن شنوایی شده و ناتوانی‌های ذهنی به وجود می‌آورد. همچنین در تکلم و حرکات ماهیچه‌ها نیز مشکلاتی به وجود خواهد آورد.
۳_کرن ایکتروس چگونه درمان می‌شود؟
در بیشتر مواقع این بیماری به کمک نور درمانی پیدا می‌کند و در صورت شدیدتر بودن، باید خون نوزاد را با خون مشابهی تعویض نمود.
