معمولا در دوران بارداری به دلیل رشد جنین و فشار ناشی از آن، عوارض مختلفی برای مادران به وجود می‌آید. رگ سیاتیک نیز در این بازه زمانی دردناک‌تر شده و باعث می‌شود دامنه حرکتی مادر باردار کم شود. البته درد سیاتیک همه بانوان باردار را درگیر نخواهد کرد. اگر تمایل دارید بدانید که این درد در بارداری به چه شکل است و چگونه باید آن را درمان کنید، پس خواندن این مطلب را از دست ندهید. در مقاله امروز می‌خواهیم راجع به انواع روش‌های درمان درد سیاتیک در بارداری صحبت کنیم. لطفا همراه ما بمانید.
سیاتیک در بارداری چیست؟
ممکن است بسیاری از افراد با درد سیاتیک مواجه شده باشند. در واقع سیاتیک یک عصب است که طول آن از لگن تا پاشنه پا می‌باشد و آن را به عنوان بزرگترین عصب بدن می‌شناسند. عصب سیاتیک باعث عملکرد حسی و حرکتی در پا شده و همه خانم‌ها به عارضه درد سیاتیک مبتلا نخواهند شد. کسانی که در دوران بارداری به درد سیاتیک مبتلا می‌شوند نیز از نظر میزان و شدت درد با یکدیگر متفاوت هستند. برای برخی از خانم‌ها میزان درد خیلی شدید است؛ اما برای برخی دیگر این درد خفیف می‌باشد.
علت درد سیاتیک در بارداری چیست؟ ۶ دلیل درد عصب سیاتیک در بارداری
زمانی که صحبت از درد سیاتیک در دوران بارداری می‌شود، معمولاً اولین سوالی که به ذهن انسان می‌رسد این است که دلیل این درد چیست و چه عاملی باعث می‌شود درد در باسن و کمر به وجود بیاید. ۶ دلیل این مسئله شامل موارد زیر هستند:
- رحم و بزرگ شدن جنین به عصب سیاتیک: دردهای سیاتیک به دلیل فشار به ستون مهره‌ها به وجود می‌آیند. حال ممکن است این فشار به علت فتق دیسک کمر یا رشد بیش از اندازه خار استخوان و وارد کردن این فشار روی مهره‌ها به وجود بیاید و یا در بارداری، به دلیل بالا رفتن وزن ایجاد گردد. در واقع اصلی‌ترین علت شناخته شده برای به وجود آمدن درد عصب سیاتیک در زمان بارداری است که ناشی از افزایش وزن مادر و جنین بوده که به عصب سیاتیک وارد می‌شود.
- منقبض شدن عضلات لگن و باسن: با بزرگ شدن شکم و سینه‌ها مرکز ثقل بدن بانوان باردار به سمت جلو تغییر کرده که همین مسئله موجب منقبض شدن عضلات در ناحیه لگن و باسن خواهد شد؛ به همین دلیل به عصب سیاتیک فشار وارد می‌شود. در ماه‌های اول بارداری که خانم‌ها اضافه وزن زیادی را ندارند، درد سیاتیک چندان شایع نیست؛ اما برای ماه‌های آخر که خانم‌ها سنگین وزن‌تر می‌شوند، این عارضه بیشتر دیده می‌شود.
- چرخیدن جنین در ماه‌های آخر بارداری: همانطور که گفتیم این درد در ماه‌های اول بارداری چندان شایع نیست؛ اما در ماه‌های پایانی خصوصاً ماه آخر ممکن است تشدید شود و برای تسکین این درد باید اقدامات لازم صورت پذیرد. البته در بعضی از شرایط ممکن است علت درد عصب سیاتیک چرخش جنین باشد که اگر جنین در موقعیت نامناسبی قرار گرفته باشد، ممکن است سرش به شکل مستقیم به عصب سیاتیک فشار وارد کرده و دردهای فوق العاده شدیدی را به وجود آورد.
- ترشح هورمون ریلکسین و شل شدن ربات‌ها: از دیگر عوامل به وجود آورنده درد سیاتیک در بارداری این است که معمولاً در بدن بانوان در دوران بارداری هورمونی به نام ریلکسین ترشح می‌شود که در نتیجه ترشح این هورمون، ربات‌ها شل شده و لگن جهت زایمان آمادگی لازم را کسب می‌کند؛ بدین ترتیب ربات‌های شل شده به عصب سیاتیک فشار وارد کرده و همین مسئله باعث ایجاد درد در کمر و پا می‌شود.
- دیابت در بارداری و درد سیاتیک: بیماری دیابت در بارداری عوارض مختلفی دارد که یکی از آنها دردناک شدن عصب سیاتیک می‌باشد.
- ایجاد آسیب در لگن: صدمات و عارضه‌هایی نظیر تومور یا خونریزی در لگن و آبسه، باعث می‌شود خانم‌های باردار در طول این دوران با درد سیاتیک مواجه شوند؛ چرا که در چنین شرایطی به عصب سیاتیک آسیب وارد شده است.
علائم سیاتیک در بارداری چیست؟
گرفتگی سیاتیک در دوران بارداری با نشانه‌ها و علائم متعددی همراه است؛ اما همین علائم نیز برای بانوان مختلف ممکن است متغیر باشد. به عنوان مثال بعضی از بانوان با بروز این مسئله احساس بی‌حسی و ضعف شدیدی در پاهای خود کرده و نمی‌توانند به آسانی بنشینند، راه بروند یا بایستند. ضمناً به دلیل بروز سیاتیک در بارداری دردهای گاه به گاهی در کشاله ران یا باسن نیز به وجود می‌آید که در برخی از بانوان به اندازه‌ای شدید است که نمی‌توانند کارها و فعالیت‌های روزانه خود را انجام دهند. جالب است بدانید که چنین دردی ممکن است با عطسه و سرفه تشدید شود؛ به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که با توجه به تفاوت در میزان فشار وارده به عصب سیاتیک، نشانه‌های درد در بارداری نیز در بانوان با یکدیگر تفاوت دارد. موارد زیر از جمله علائم دیگری است که به دنبال فشار و صدمه به عصب سیاتیک خود را نشان می‌دهد:
-گرفتگی در عضلات
-احساس سوزن سوزن شدن در پا یا کمر
-انحنای غیر طبیعی کمر
معمولاً در سه ماهه سوم بارداری که وزن مادران بیشتر شده است برای تسکین درد سیاتیک پای چپ باید با متخصص زنان مشورت کرده و به هیچ وجه برای تسکین چنین دردهایی به شکل خودسرانه دارو مصرف نکنید؛ چرا که در برخی از شرایط ممکن است فشار و درد تا حدی زیاد باشد که خانم‌ها ناچار به استفاده از داروهای مسکن شود. اما هشدار می‌دهیم که با توجه به باردار بودن خانم، انجام چنین کاری فقط با مشورت و تجویز پزشک باید صورت بگیرد.
آیا درد سیاتیک در بارداری خطرناک است؟
قبل از هر چیز باید بدانید که مشکل سیاتیک و بارداری الزاماً همراه با یکدیگر اتفاق نمی‌افتند. از طرفی درد لگن و کمر نیز فقط معنایش تحت فشار بودن سیاتیک نیست. برخی از بانوان باردار نگران این مسئله هستند که سیاتیک پای چپ، باعث بروز خطراتی برای سلامتی جنین و خودشان باشد. اما باید بگوییم که سیاتیک در پای چپ، خطر خاصی برای مادر و جنین نداشته، احساس گزگز شدن یا مور مور شدن و یا بی‌حسی را به وجود آورده و دامنه حرکتی مادران باردار را کم می‌کند.
شیوه درمان درد سیاتیک در بارداری چگونه است؟
درد عصب سیاتیک در بارداری ممکن است برای بانوان فشار شدیدی را به همراه داشته باشد و درد و ناراحتی به وجود آورد؛ به همین دلیل به دنبال راهکارهایی برای کاهش این درد هستند. شیوه‌های مختلفی وجود دارد که به کمک آن می‌توان درد سیاتیک در بارداری را کاهش داد که عبارت‌اند از:
° درمان دارویی درد سیاتیک در بارداری: بانوان بدون مراجعه به پزشک می‌خواهند با مصرف مسکن‌های موجود در داروخانه خودشان درد را درمان کنند؛ اما باید بدانید شرایط بانوان باردار به گونه‌ای است که ممکن است استفاده بیش از اندازه از مسکن‌ها خصوصاً در ماه‌های آخر بارداری، به سلامت جنین صدمه بزند. توصیه می‌شود چنین کاری را با مشورت پزشک انجام دهید و اگر دردتان خیلی شدید بود، از پزشک بخواهید برایتان داروهای مناسب را تجویز کند. معمولا در شرایطی که درد سیاتیک در کمر و پای بانوان باردار بسیار شدت بگیرد، داروهای مسکن نیز قادر به تسکین این درد نیستند؛ در نتیجه پزشکان از داروهای شل کننده عضلانی استفاده می‌کنند.
° درمان خانگی سیاتیک در بارداری: تنها راه برای درمان این درد انجام ندادن فعالیت‌های سنگین و استراحت است. البته می‌توان به کمک برخی از راهکارهای خانگی شدت درد را نیز کاهش داد؛ به همین منظور به خانم‌های باردار توصیه می‌شود که روی یک تخت راحت و مناسب بخوابند تا فشار روی عصب سیاتیک کاهش پیدا کند. کسانی که پس از بلند شدن از تخت احساس درد و ناراحتی دارند، می‌توانند یکی از پاهای خود را به سمت بالا کشیده و آن را روی جسمی مانند بالش قرار دهند؛ بدین ترتیب قطعاً میزان درد و ناراحتی کم می‌شود.
° درمان گرفتن رگ سیاتیک در بارداری با ورزش: در دوران بارداری اگر رگ سیاتیک دچار گرفتگی شود، ممکن است درد زیادی را به وجود آورد. پس می‌توانید با انجام برخی از حرکات کششی درد سیاتیک را کم کنید؛ چرا که در این شرایط انعطاف پذیری عضلات بالا رفته و باعث می‌شود که تحریک شدن عصب سیاتیک تشدید نشود. باید بدانید که انجام حرکات ورزشی در آب نیز باعث کاهش درد و ناراحتی مربوط به این مسئله خواهد شد. فقط پیش از انجام حرکات ورزشی به این نکات دقت کنید:
-پهلو و کمر خود را با پارچه‌ای پنبه‌ای و نرم بپوشانید.
-در صورتی که قبل از ورزش یا پس از آن از کمپرس سرد استفاده می‌کنید، باید بدانید که انجام این کار چند مرتبه در روز تکرار شده و در هر دفعه حدود ۱۵ یا ۲۰ دقیقه باشد.
-تمرینات دیگری نیز هستند که جهت درمان درد سیاتیک در بارداری مفید است؛ اما توصیه ما این است که پیش از شروع این حرکات با دکتر زنان مشورت کرده تا با در نظر گرفتن شرایط فیزیکی‌تان، نکات و دستورالعمل‌های لازم را متذکر شود.
ماساژ درمانی برای تسکین درد سیاتیک
همه ما می‌دانیم که ماساژ گرفتن باعث می‌شود میزان درد و ناراحتی‌های بدن کم شده و وضعیت گردش خون بهبود پیدا کند. از روش‌های موثر برای کاهش درد سیاتیک در بارداری، ماساژ سیاتیک است که ضمن انجام این کار عصب سیاتیک و عضلات اطراف آن در وضعیت بهتری قرار می‌گیرند و خون بهتر در آن مناطق گردش پیدا می‌کند. اگر با ماساژ درمانی نیز دردتان کاهش پیدا نکرد، این مشکل را با پزشک در میان بگذارید.
چگونه از گرفتن سیاتیک در بارداری پیشگیری کنیم؟
هیچ راهکار خاصی جهت پیشگیری از درد سیاتیک در بارداری وجود ندارد؛ اما شما می‌توانید با انجام دادن بعضی از اقدامات، میزان احتمال بروز درد را کم کنید. به عنوان مثال می‌توانید در طول دوران بارداری از شکم بند استفاده کرده یا به طور مرتب فعالیت بدنی و حرکات کششی داشته باشید. ضمناً هنگام نشستن یا ایستادن، به حالت ستون فقرات خود توجه کرده و سعی کنید در شرایط خوبی قرار داشته باشید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگرچه درد سیاتیک در بارداری ممکن است گاهی به حد زیادی پیشرفت کند؛ اما معمولاً جزو دردهایی است که به شکل خود به خودی بهبود می‌یابد. برخی سعی می‌کنند تا با روش‌های سنتی، درد سیاتیک در بارداری را کم کنند که البته ممکن است اثر مثبت داشته باشد. خانم‌های باردار دقت کنند در صورتی که هر کدام از علائم زیر را داشتید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
_در صورتی که ضمن انجام درمان‌های خانگی و استفاده از داروها، درد سیاتیک روز به روز شدیدتر شود.
_اگر درد سیاتیک در بارداری به شکل کاملاً ناگهانی به وجود بیاید.
_اگر درد همراه با اختلال در ادرار کردن، سوزن سوزن شدن و بی‌حس شدن پا باشد.
سوالات متداول درباره درد سیاتیک در بارداری
۱_درمان درد عصب سیاتیک در دوران بارداری عارضه‌ای برای جنین ایجاد می‌کند؟
در صورتی که درمان‌های آن حتی با روش‌های خانگی تحت نظر پزشک انجام شود، هیچ عوارضی برای سلامتی مادر و کودک ایجاد نمی‌کند؛ اما اگر خانم باردار به شکل خودسرانه دارو مصرف کند، ممکن است عوارضی داشته باشد.
۲_آیا همیشه درد شدید در کمر و پشت، نشانه سیاتیک بارداری است؟
برخی از مشکلات نظیر آرتروز مهره‌ها و پوکی استخوان و حتی عفونت نیز از عوامل به وجود آورنده درد در ناحیه پشت و کمر هستند؛ لذا چنین دردهایی لزوماً نشانگر درد سیاتیک در بارداری نمی‌باشد.
۳_آیا درد سیاتیک بارداری بعد از زایمان از بین می‌رود؟
برای بعضی از افراد این درد پس از زایمان از بین رفته؛ اما برای برخی دیگر از بانوان ممکن است به دلایلی نظیر ضعیف شدن عضلات شکم و پشت، این درد همچنان ادامه داشته باشد.
